________________
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ થયો. પૂર્ણ આત્માના પ્રકાશથી દિશાએ વિલસી રહી. આ રળિયામણું સમયે એમના મુખકમળ પર અખંડ અને નિર્દોષ આનન્દ, વિશ્વવાત્સલ્ય ને પ્રશાન્ત ગાંભીર્યને ત્રિવેણી સંગમ જામે !
સાડાબાર વર્ષ સુધી સેવેલા મૌનનું દિવ્ય તેજ આ વિરલ વિભૂતિના શરીરના રોમાંચદ્વારા ફૂવારાની જેમ વસુંધરા પર પ્રકાશ પાથરી રહ્યું. વર્ષોને અને એમની મેઘ-ગંભીર મંજુલ ધ્વનિ સાંભળીને શું દે કે શું દાન, શું માનો કે શું અજ્ઞ પ્રાણુઓ; બધા એમની નિકટમાં આવવા લાગ્યા. એમને ઉપદેશ સાંભળવા એ બધા અધીર બન્યા.
આ વિરલ વિભૂતિએ મેઘ-ધારાની પેઠે ઉપદેશ પ્રારં –“મહાનુભાવો ! જાગે ! વિલાસની મીઠી નિદ્રામાં કેમ પોઢયા છો ? તમારું આત્મિક-ધન લૂંટાઈ રહ્યું છે. કેધ, માન, માયા અને લોભ આ ચાર મહાન ધૂત છે. એ તમને મોહની મદિરાનું પાન કરાવી, તમારા જ હાથે તમારી અમૂલ્ય સંપત્તિઓને નાશ કરાવી રહ્યા છે માટે ચેત ! સાવધાન બને! જાગરૂક બને ! અને એ ધૂર્તોને સામને કરે. ”
આ સચોટ ઉપદેશ સાંભળી ભક્તો હાથ જોડી કહેવા લાયા–“નાથ ! આપ શક્તિમાન છે. આપ આ ધૂને સામનો કરી શકે છે, પણ અમે નિબળ છીએ, ધૂર્ત સબળ છે; અમારાથી એમને સામને કેમ થઈ શકે ? અમારા માટે આ કાર્ય કઠિન છે-કપરૂં છે-અઘરૂં છે. આપ તે સમર્થ છે. આપની સરખામણી અમારાથી કેમ થાય?”