________________
: ૮૪ :
જીવન અને દર્શન મળશે, કીર્તિ મળશે, અરે, જડ જગતની કદાચ બધી વસ્તુઓ મળશે, પણ આત્મતનું કિરણ ધનથી મળવું મુશ્કેલ છે. એ આત્મત મેળવવા માટે ધન સાથે મન પણ જોઈએ.
આજકાલ જ્યાં ત્યાં સમાજમાં અપાતા માનપત્ર અને દીવાલ પર ચોંટેલી કુકુમ પત્રિકાઓને જોશે તે લાગશે કે આજ ધનથી કીર્તિ કેટલી સસ્તી મળે છે તેનું આ પ્રદર્શન છે. કેટલીક કુમકુમ પત્રિકાઓ વાંચું છું ત્યારે તે માથું શરમથી નીચું નમી જાય છે. મનમાં એમ થાય કે આવા મેટા આચાર્યો આવા નાના માણસને આવાં મોટાં વિશેષણ આપે છે ! આખી જિંદગી સુધી ન કરવાનાં કામ કરીને છેડા પૈસા એકાદ ઓચ્છવ પાછળ વાપરી નાખ્યા એટલે એમને આવાં વિશેષણે આપવાનાં ? આ ગ્રહ માટે જે વિશેષણ વાપર્યા છે, તેટલા ગુણો તેમનામાં હોય તો હું કહું છું કે મેક્ષ એમનાથી જરાય દૂર નથી. એમને હવે બીજું કંઈ જ કરવાની જરૂર નથી. એ વિશેષણે જોતાં તે એ તરી ગયા છે એમ જ લાગે! પણ હું આપને જ પૂછું આ બધા વાપરેલા ઇલકાબો આપને સાચા લાગે છે ? જેના માટે નરરત્ન અને દાનવીર જેવા શબ્દ વપરાયા છે, એને ત્યાં એક ભૂખે માનવી જાય તે એને એક ટંક પણ પ્રેમથી ભેજન મળે ખરું ? , * સભામાંથી “ભોજન તે ન મળે પણ ગાળે તે મળે ને ?”
તમે ઠીક કહ્યું. શું મળે ગાળે ? અને એવા માટે વળી આવાં વિશેષણ કેવાં દાનવીર ને નરરત્ન ! અને આ