Page Text
________________
૧૩૬
આપણે આત્મનિરીક્ષણ કરીશું? દિવસ એ વાત તે સૌને કહેતો કરે છે. કોઈ માંદો માણસ કશો ખોરાક લઈ શકતો ન હોય અને એક દિવસ એક રોટલી ખાઈ શક્યો તો ખબર-અંતરે પૂછનાર સૌ આગળ એ એક રોટલી ખાધાનું પારાયણ કરતો રહેશે. સાજા નરવા માણસને એવી વાત કરવાનું કદી નહિ સૂઝે. શ્વાસ લેવામાં અસહ્ય તકલીફ અનુભવતો બ્રોન્કાઇટીસનો દરદી જે દિવસે અનાયાસ શ્વાસ લઈ શકે છે તે દિવસે તે અનેક જણને એ વાત કર્યા વિના રહી શકતો નથી; પણ તમે અનાયાસ ચાલતા તમારા શ્વાસોશ્વાસની વાત કોઇને કરવા કદી બેઠા છો ખરા? એ જ રીતે, આપણી શુભપ્રવૃત્તિની જગતને જાણ કરવા આપણે જો ઉત્સુક રહેતા હોઇએ તો એ ઉત્સુકતા એ વાત છતી કરે છે કે એ શુભપ્રવૃત્તિ આપણા સ્વભાવમાં હજુ વણાઈ નથી; બલ્ક એ શુભપ્રવૃત્તિથી વિપરીત વૃત્તિનું સામ્રાજ્ય આપણી ભીતર પ્રવર્તે છે.
જ્યારે શુભપ્રવૃત્તિ આપણા હાથે સતત થતી રહેશે ત્યારે કોઈ આગળ એની વાત કરવાનું મન નહિ થાય, અને જ્યારે એ પ્રવૃત્તિ સ્વભાવગત બની ગઇ હશે–પૂર્વની આપણી કનિષ્ટ વૃત્તિ જ બદલાઈ ગઈ હશે– ત્યારે આપણે કશું શુભ કરી રહ્યા છીએ એ ખ્યાલ સુધ્ધાં આપણને નહિ રહે, અર્થાત્ આપણા સુકૃત્યોની જગતને જાણ કરવાની આતુરતા અને એ સકત્યો માટે જગત પાસેથી માન મેળવવાની આપણી કામના શાણા લોકો આગળ એ વાતની ચાડી ખાય છે કે આપણે આત્મસંપન્થી દરિદ્ર છીએ, આપણે ધર્મમાર્ગમાં હજુ સ્થિર થયાં નથી. આપણી ધર્મપ્રવૃત્તિનું લક્ષ્ય
માનવીનું જીવન વહેણ તેણે જે જીવનબેય સ્વીકાર્યું હોય તેના આધારે નક્કી થાય છે. એ જે આદર્શ પોતાની સમક્ષ રાખે છે, તદનુસારે તેની આંકાક્ષાઓ અને નિર્ણયો આકાર લે છે. માટે, આપણા ધાર્મિક જીવનનું ધ્યેય શું છે તે સદા આપણી સમક્ષ સ્પષ્ટ હોવું જોઇએ. જૈન સાધનાનું કેન્દ્ર સામાયિક છે, સમત્વ છે. સાધક ચાહે ગૃહસ્થ હોય કે મુનિ હોય, સામાયિક ભાવનો પૂર્ણ વિકાસ એની સમગ્ર આરાધનાનું લક્ષ્ય છે.
સમત્વના વિકાસ અર્થે જીવનમાં વૈરાગ્ય, વિંગ્વપ્રેમ અને જ્ઞાનની ત્રિવેણીનો સુયોગ થવો જોઇએ. જ્ઞાનથી અહીં શાસ્ત્રોનો ઓછોવત્તો
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |