________________
રક્ષાને કાજે મહાગુરુના મુખમાંથી પાણીનો પ્રવાહ નાયગ્રાના ધંધની જેમ માલકોશ રાગમાં વહી રહ્યો હતો. એની સુમધુર શીતળતામાં દેવ માનવ પિતાના હૈયાના તાપને શમાવી રહ્યા હતા. પ્રભુએ અર્પણને મહિમા ઉચ્ચારતાં કહ્યું :
“સરિતા, જળથી તરસ્યાની તૃષા છીપાવે છે. વૃક્ષો ફળ અને છાયાથી, ભૂખ્યાની સુધા મટાડી શાંતિ આપે છે. ચંદન ઘસાઈને અશાન્તને શાંત કરે છે, શેરડી પલાઈને પણ મીઠે રસ આપે છે, તે અવસરે માનવી પણ આવું કંઈ અર્પણ ન કરી શકે ? માનવી મહાન છે, તો એનું અપર્ણ પણ મહાન હોવું ધટે.” - કપિલવસ્તુના મહાનામનું હૈયું આ શબ્દો કેરી ભૂમિમાં પાણી પડતાં જેમ પી જાય તેમ પી ગયું. અપર્ણના આ ઉપદેશને વારંવાર સંભારતા મહાનામ પિતાના નગરમાં પહોંચ્યા ત્યારે એને સમાચાર મળ્યા કે શ્રાવસ્તીના રાજા વિડ્રડભે કપિલવસ્તુ પર ચઢાઈ કરી છે. એના ક્રોધમાંથી કોઈ બચી શકે તેમ નથી. ભયંકર સંહાર મંડાવાને ઘડી બે ઘડીની વાર છે. આ સાંભળી શાંતિપ્રિય મહાનામનું હૃદય કકળી ઊઠયું.
વૈભવમાં ઉન્મત્ત બનેલા રાજાઓને આ શું સૂઝયું છે? આજ આ નગર પર ત્રાટકે તો કાલે પેલા નગર પર ત્રાટકે? એક હારે, બીજે જીતે, પણ આ નિર્દોષ પ્રજાજનેને નાશ થઈ રહ્યો છે, એને