________________
આત્મતિ ૧. નેકરેએ કહ્યું માલિક! આ કામ અમને સેપે. થોડા બાકી રહ્યા છે, એમના પગ અમે જોઈશું. આપના શરીર પર, પરસેવાની ધારા વહી રહી છે આપને થાક લાગ્યું હશે.'
મહામંત્રી વસ્તુપાળે આપેલે ઉત્તર કદી ન ભૂલાય તે છે , “અરે થાક! થાક તે જન્મોજન્મને ઊતરી ગયે. તમને આ પરસેવાની ધારા લાગે છે, પણ મને તો આ પ્રેમની ધારા લાગે છે. તીથને સ્પશી આવેલા માનવીના પગ દેવાનું સૌભાગ્ય મને કયારે મળે ? આ ધારાની બુંદેબુંદમાં વાત્સલ્ય, પ્રેમ ને મંત્રી ભરેલાં છે !'
આવા મહાન માણસોમાં પણ કેવી ઉન્નત ભાવના હતી ! - માનવ પ્રત્યે કેવું સન્માન હતું ! કેવી ઉન્નત ભાવના હતી!
માનવ જીવન એકલા ધનથી મહાન નથી બનતું. “Greatness does not consist in Riches”મહત્તા ધનની નહિ; મનની છે. - આજના પ્રવચનમાં આપણે જોઈ ગયાં છે, જે હાથે દાન દીધું નથી, જે કાને વચને સાંભળ્યું નથી, જે આંખે ત્યાગનાં દર્શન કર્યા નથી, જે પગે તીર્થની યાત્રા કરી નથી, જે પેટમાં ન્યાયનું-પ્રમાણિકતાનું દ્રવ્ય ગયું નથી, અને જે મસ્તક ગુરુજનના ચરણમાં નમ્યું નથી. તે દેહ તો મારે માટે પણ લાયક નથી, એમ જાણી શિયાળ પણ ભૂખ્યું ચાલ્યું ગયું. '
આ સાંભળીને વિચાર આવે છે. આપણું જીવનમાં ધર્મ ન હોય તે આપણું જીવન પણ અર્થહીન ગણાય. જીવનમાં ધર્મ હોય તે જ જીવનની મહત્તા છે. " આપ સૌ આ પ્રવચન પર ખૂબ ગંભીરતાથી વિચાર કરજે, અને જીવનમાં રૂઢિને નહિ, પણ આચરણને, મરેલે નહિ પણ જીવતે ધર્મ લાવી જીવનને પ્રકાશમય બનાવે એ શુભેચ્છા