________________
૩૮
આત્મજાગૃતિ - એક કવિ કહે છે? * “નરભવ નગર સોહામણું પામીને કરજે વેપાર. ચોરાશી લાખના ફેરામાં આ નરભવ નગર અનુપમ છે. મનુષ્ય દેહરૂપી ઉત્તમ બંદર મળ્યું છે. જીવન એવું બને કે ગમે તે પળે મૃત્યુ આવે તે પણ મુખ ઉપર પ્રસન્નતા હોય. આજે તે અંતસમયે દવાખાને લઈ જાય, ત્યાં અભક્ષ્ય અને અપેય દવા પીને મૃત્યુ પામે ! દવા પીને કેઈ અમર થયું છે કે ?. . અમરત્વને આરે -
અમરત્વ કયાં છે? દવા અને ડોકટરે અમર નહિ બનાવી શકે. અમરત્વ માટે એક રૂપક છે. દેવેએ ઘણું કષ્ટ અમરત્વ શકું. પણ રાખવું કયાં કે જેથી તે માનવને મળે નહિ. એકે કહ્યું:
પવતની ટોચ પર મૂકે. જવાબ મળેઃ “જે માનવ માઉન્ટ એવરેસ્ટને સર કરી શકે તે કયા શિખરે ન પહોંચે ?” ત્યારે કયાં સંતાડવું ? - બીજા દેવે કહ્યું: “પર્વતની ગુફામાં કે ખીણમાં સંતાડે.” ઉત્તર મળે: “જે માણસોએ માઈલ માઈલ ઊંડી ખીણ અને ખાણે છેદી, તે ગુફાઓને રહેવા દેશે ખરા?”
એટલામાં એક વિબુધ બેઃ “અમરત્વને એવે સ્થાને મૂકે કે જ્યાં માણસને શોધવાનું મન ન થાય..જેને વિચાર સરખે ય ન આવે!” એટલે અમરત્વને માણસના હૈયામાં મહયું, તે દિવસથી માણસ બહાર સર્વત્ર અમરત્વને શેતે ફરે છે. પણ અંતરમાં, પિતાના હૈયામાં તે તપાસતે પણ નથી. એની સામે જ છે. એની જ ઉપર પગ મૂકી એ આગળ વધે છે!
જ્ઞાનીએ આ વાતને સાદી ભાષામાં સમજાવે છે જેમ વન હૃઢ મૃગ કરિયા, લેવા મૃગમદ ગંધ.”હરણની ઘૂંટીમાં કસ્તૂરી