________________
છે. આત્મજાગૃતિ
સત્ય ' 'ગિરિરાજના કોઈ ઉન્નત શિખર ઉપર ચઢવું હોય તે એકદમ કૂદકે મારી ઉપર ન જવાય પણ કમેક્રમે સપાન દ્વારા ઉપર પહોંચાય, તેમ માનવતાના ઉન્નત શિખરે પહોંચવા માટે પણ જ્ઞાનીઓએ ચાર સપાન નક્કી કર્યા છેશૂર, પંડિત, વક્તા ને દાતા. જેનામાં શૌર્ય હેય તે શૂર, જેનામાં પાંડિત્ય હોય તે પંડિત, જેનામાં વકતૃત્વ હોય છે. વક્તા અને જેનામાં દાતૃત્વ હોય તે દાતા. ગયા રવિવારે આપણે વિચારી ગયા કે રણમાં જિતે તે શૂર નહિ, પણ ઇન્દ્રિયેને જિતે તે શૂર શા ભણી જાય તે પંડિત નહિ, પણ ધમને આચરે તે પંડિત, તેવી જ રીતે વાણીને વિલાસ કરનારે એ વક્તા નાંહ પણ સત્યને ઉચ્ચારે તે વક્તા. - સત્યના સિદ્ધાન્તની સભા.
ઈંગ્લેન્ડમાં એક સંસ્થા છે. (Pedlock Society) આ મંડળમાં ઉમરાવ કુટુમ્બથી માંડીને ગરીબ કુળમાં જન્મેલે માણસ પણ સભ્ય થઈ શકે છે. એ મંડળની વિશિષ્ટતા એ છે કેઃ એના નિયમને નહિ પાળનાર વડાપ્રધાનને પણ માન ન મળે, જ્યારે એના નિયમોને પાળનાર એક સામાન્ય વ્યક્તિને પણું માન મળે, એવું એનું બંધારણ છે. અને એના બંધારણીય સિદ્ધાન્ત અનુસાર જે વતે "તે જ એને સભ્ય ગણાય. એના સભ્ય તે મુઠ્ઠીભર જ છે, પણ જે છે તે ખરેખરા છે! એમાં દાખલ થનારે આટલી પ્રાથમિક વિધિ કરવાની હાર્યું છે. ત્યાં એક ચાંદીનું તાળું ને સોનાની કૂંચી છે, સભ્ય થનારે એ તાળાને ત્રણ વાર ઉઘાડવાનું ને ત્રણ વાર બંધ કરવાનું હોય છે.
