________________
૩૦.
હવે તે જાગે! કહેવું જ પડે, કે તમારી સુખની કલ્પનાઓ ભ્રામક ને ખોટી છે, અવાસ્તવિક ને અસિદ્ધાતિક છે, એ કલ્પનાની ધરમૂળથી કાન્તિ કરવાની જરૂર છે, એ વિના માનવજાતિ સુખની શોધમાં જિંદગી હારી બેસશે.
જગતમાં સુખનાં સ્વપ્ન સેવનારા વિવિધ પ્રકારના મનુષ્ય વસે છે. કેઈને ખૂબ જ ધન મેળવવાની ઈચ્છા હોય છે, તે કોઈને પુત્ર મેળવવાની ઝંખના હોય છે, કેઈને પ્રિયજન મેળવવાને તલસાટ હોય છે, કોઈને કીતિ પ્રાપ્ત કરવાની અભિલાષા હોય છે. તે કેઈ ને સત્તાનું સિંહાસન પ્રાપ્ત કરવાની મહેચ્છા હોય છે. ઐહિક સુખની, આવી ક્ષણિક એષણાઓ હોય છે, તેમ સાથે સાથે અનેક પ્રકારની અર્થહીન ચિન્તાઓ પણ વસેલી હોય છે.
વિદ્યાના ક્ષેત્રમાં હોય તે કઈ બેરિસ્ટર અગર કોઈ મેટી ડિગ્રી મેળવે તે બીજાને અદેખાઈ આવે છે, વેપારના ક્ષેત્રમાં હોય તો કોઈ ખૂબ પૈસાદાર થાય અગર વેપારમાં ફાવી જાય તે બીજાને ઈર્ષા થાય છે. રાજકારણમાં હોય તે કઈ પ્રધાન થાય અગર ઊંચા હોદ્દા પર જાય તો બીજાને બળતરા થાય છે. ત્યાગવિહોણું સાધુ–સંસ્થામાં હોય તે કઈ પૂજાય અગર લોકમાન્ય થાય ત્યારે અન્યને એ જોઈને અંગેઅંગમાં અગન લાગે છે–એમ માણસ જેમ વાસ્તવિક સુખ સમજી શકતો નથી, ને મેળવી શકતો નથી, તેમ અન્યનું બાહ્ય સુખ શાન્તિથી જોઈ પણ શકતો નથી.
માનવીની દષ્ટિ આજે વિકૃત બની છે, એણે સુખને જોવા માટે પહેરેલાં ચશ્મા સાવ ઊંધા છે, એ ઊંધા ચશ્માને
D
J
છે.
