________________
- જ્ઞાનસાર
જેટલા હેરાન કરનારા છે એ બધા ય લેણિયાતો છે. જે લેણિયાત ન હોય તે તમારે અને એને ભેટે થાય જ કેમ? તમારે અને એને સંગ થાય જ કેમ ? લેણિયાત છે તો સંગ છે. લેણિયાતને જે લેવું હોય તે ભલે લઈ જાય; પણ તમે તમારા મનની સ્થિરતા રાખો. એ વખતે વધારે દ્રષિ, વધારે તિરસ્કાર, વધારે કલેશની પસ્તી આત્મામાં ન ભરે તે જ સારી વસ્તુ માટે ત્યાં અવકાશ રહેશે. .
જે ખાલી છે, જેને કમને કચરો નીકળી ગયે છે એ આનંદથી પૂર્ણ છે. દ્વાષથી અપૂર્ણ એટલે પ્રેમાનન્દથી પૂર્ણ !
એક કૂવામાંથી ગામના માણસો પાણી અને કચર કાઢતા હતા, કૂવાને ખાલી કરતા હતા. પૂછ્યું: “શું કરે છે ?” “કૂવાને સુંદર પાણીથી ભરવું છે.” પૂછયું: “કેવી રીતે? કહેઃ “આ કચરે, ગંદુ પાણી અને ઉલેચીને કાઢી નાખીશું તે પાતાળ કૂવામાંથી નો પ્રવાહ (flow) ફૂટશે. જ્યાં સુધી આ કચરો છે અને ગંદુ પાણી છે ત્યાં સુધી પાતાળનું નવું પાણી અંદર નહિ આવે.”
નિર્મળ પાણી આવે કયારે ? કચરે, ગંદુ પાણી નીકળે ત્યારે; અપૂર્ણ થાય ત્યારે પૂર્ણ થાય. કચરો કાઢયા વિના છૂટકો નથી. કચરો રાખો અને પૂર્ણ બનવું એ બે કદી બનતું નથી. વેર રાખવું, ધિક્કાર રાખવે અને ધર્મ કરે એ કદી નહિ બની શકે.
જેને ધમી બનવું છે એને તે બધું જ કાઢવું જોઈએ, ખાલી થવું જોઈએ. અપૂર્ણ થયા એટલે પૂર્ણતા અંદરથી ઊભરાશે.