________________
જ્ઞાનસાર
આખી જિંદગી ઉપાધિ કરવી પડે. અને ખૂબીની વાત એ છે કે મૃત્યુ આવે તે બે મિનિટમાં બધું મૂકીને ચાલ્યા જવું પડે. બધું Investment ચાલ્યું જાય ! - આ જીવે કેટલું બધું ભેગું કર્યું, કેટલી બધી ચિંતા કરી, છતાં એ બિચારો અપૂર્ણ જ રહ્યો.
હવે કરવાનું શું છે ? જે બહારથી ભર્યું છે તે બહાર કાઢવાનું છે. સોનાને ધૂળથી જુદું પાડવાનું છે, આત્માને કર્મથી જુદો પાડવાનો છે. આત્માના એક એક પ્રદેશમાં અનંત કમ ભરાઈ ગયાં છે. આત્મા જેમ જેમ કર્મથી ભરાતે જાય, વાસનાથી લદાતે જાય તેમ તેમ એ ક્ષીણ થતું જાય છે.
કર્મવાસનાથી તેને જુદા પાડે તે એ શુદ્ધ થાય. સેનાને ધૂળથી જુદું પાડે તે શુદ્ધ સુવર્ણ થાય. મલિન સોનું હોય કે આત્મા, એનો શુદ્ધ ભાવ નહિ આવે. જેટલા પ્રમાણમાં અશુદ્ધ તત્વ મળેલું છે એટલી એની કિંમત ઓછી. જેટલા પ્રમાણમાં શુદ્ધ તત્વ વધતું જાય એટલી એની કિંમત વધતી જાય.
આપણો આત્મા જેટલા પ્રમાણમાં વાસનાઓથી, વૃત્તિએથી, વિકારેથી, કર્મથી, પરિગ્રહથી, સંગ્રહથી ભરેલું હોય તેટલા પ્રમાણમાં આધ્યાત્મદષ્ટિએ એની કિંમત ઓછી થતી જાય.
દુનિયા કોની કિંમત આંકે છે તે ન જોશે. એ તે ગમે તેની ગમે તે કિંમત કરે કે કહે, પણ આધ્યાત્મિક જગતમાં તે જે વાસનાથી અપૂર્ણ છે એ જ પૂર્ણ છે. કેનાથી અપૂર્ણ ? કર્મથી અપૂર્ણ. જેનાં કર્મ ખરી ગયાં, જે કર્મથી શુદ્ધ થયે અને જે કર્મ વગરને બની ગયા તે જ પૂર્ણતા પામી ગયા !
