________________
૫૩
જ્ઞાનસાર
માણસ કાઈ કાઈને નથી આપતા. આપે છે તે માત્ર લેણદારને જ આપે છે.
જ્ઞાનીઓએ કહ્યું : “સ્નેહ, વેર તે કારણે દેખી પરસ્પર હોય. ” પૂર્વ જન્મના પુણ્યને લીધે સ્નેહ ઉત્પન્ન થાય, પાપને લીધે દ્વેષ ઉત્પન્ન થાય. તમે જેને માટે કરા છે. એ કાંઈ એના ઉપર ઉપકાર નથી કરતા ! એણે કાંઇક આપેલું એટલે તમે એને માટે કરી છે.
જીવનપ્રવાસમાં સહુ સાથે સરસ વન રાખતાં રાખતાં અંદર ધ્યાન રાખવું કે હું જવાનેા છું. આ જીવનમાં એકલા આબ્યા છું; લાકોને રાજી કરવા, લેાકેા પાસેથી પ્રશ'સા મેળવવા કે માનપત્ર લેવા નથી જન્મ્યા. કર્તવ્યની કેડી પર મારે ચાલ્યા જવાનુ છે.
વિકાસ એ જીવનના હેતુ છે. વિકાસ કરતાં કરતાં પૂર્ણતાને પામીએ તે આપણા સ્નેહીઆને પણ એના લાભ મળે. કદાચ પ્રશ્ન થાય કે આ તેા selfish motive કહેવાય, સ્વાર્થવૃત્તિ કહેવાય. તમારુ જ કરી લેા ખીજાનું કાંઈ નહિ ! આત્માથી
સ્વાથી ખરા પણુ, એ જ ખરે પરમાથી અને છે. સારુ જીવન જીવે, નીતિથી જીવે, પ્રમાણિકતા હાય, સ્વજનાને સારા માર્ગે લઇ જાય અને એના જીવનના પ્રકાશથી આસપાસના સ્વજનોનાં જીવનને રંગી નાખે. એ શું સાચા પરમાથી નથી ? પણ જેના પેાતાના જ જીવનમાં કાંઇ ન હેાય તા એ સાથીઓને, પત્નીને, પુત્રને શુ આપવાને છે ?
જીવન સુંદર મનાવી, જીવનની સુંદરતાના લાભ સ્વજનાને મળે એ માટે વિકાસના વિચાર છે.
