________________
૩૫
જ્ઞાનસાર
66
ભાંગના કેફ પણ ઊતરવા આબ્યા હતા. થયુ` કે ચાલેા ગામ આવી ગયું. પણ જોયું તે પરિચિત માણા દેખાયા, ઘાટ પણ એ જ લાગ્યા. પૂછ્યું : આ કયા ઘાટ છે ?”” કોઈએ કહ્યું : “ કેમ ભૂલી ગયા? કાશીને દશાશ્વમેધ ઘાટ છે.” “ અરે, ત્યાંથી જ તે અમે બેઠા હતા ! આખી રાત નાવ ચલાવી, હલેસાં માર્યા તેનુ શું ?”
દોરડુ જ નહેાતું છોડયુ !
નાકા પ્રવાહમાં તણાઇ ન જાય માટે સેા હાથના દારડાથી એને ઘાટ સાથે બાંધવામાં આવે છે. નૌકા ક્રૂ ખરી પણ સા હાથમાં જ, ગાંઠ ન છોડે તા નાકા કેમ આગળ વધે ?
માણસા પ્રવચન સાંભળે છે; સમતાની વાતા કરે છે; આત્માની ચર્ચા કરે છે; પણ દારડું ન છેાડે. કહે : “તમે હલેસાં મારી જુએ, વાંધા નથી. અમે અહીં જ છીએ.” દોરડું ખાંધીને આવ્યા છીએ, અદા ખસે જ નહિ, હલેસાં મારનારા રાજી થાય કે નૌકા ચાલે છે, પણ આગળ વધે છે ? કે માત્ર ચકકર જ માર્યો કરે છે ?
દોરડુ તાડવાનુ છે, તૃષ્ણાનુ દોરડુ છેાડવાનુ છે. જ્યાં સુધી એ મમત્વના ઘાટની સાથે બંધાયું છે ત્યાં સુધી શ્રમ કરો, મહેનત કરી પણ નૌકા કોઈ દિવ્ય ભૂમિ પ્રતિ આગળ.ન વધી શકે, કિનારા છેાડી ન શકે,
કદીક તે વિચાર કરેા ? પચાસ વર્ષમાં કેટલાં સામાયિક કર્યાં' ? કેટલી પૂજા કરી? કેટલી જાત્રા કરી ? હજુ પણ કાઈ કઈ કહે તે કેવા ક્રોધથી છંછેડાઈ જાઓ છે ? કાઇ જરાક અપમાન કરે તેા ભગવાન ઉપર, મંદિર ઉપર, કહેનાર
