________________
ગાથા-૫૬
૭૮
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
Mયા | ‘ષિ ૨' તિ અનેનામ્યુન્દ્રયમાદ, નવરં “તે' રિ સાપાયાન પથ: I
(ઓઘનિ. ગા. પ૧) વળી લોક મરણભયથી અને પરિશ્રમભયથી અનર્થવાળા માર્ગોને છોડે છે, જ્યારે દયાના પરિણામવાળા સાધુઓ મોક્ષ માટે તેવા માર્ગોને છોડે છે. [૫૫] इतश्च साधोः प्राणातिपातापत्तावपि गृहिणा सह वैधुर्यमित्याह- ... अविसिटुंमि वि जोगंमि, बाहिरे होइ विहुरया इहरा ॥ સુદ્ધક્સ ૩ સંપત્તી, મહિના નું સિમ સમ છે પદ્દો :
વિશિષ્ટડપિ યોને વીધે મવતિ વિધુરતેતરથા शुद्धस्य तु सम्प्राप्तिरफला यद्देशिता समये ॥ ५६॥
इह ‘अविशिष्टेऽपि' तुल्येऽपि 'योगे' प्राणातिपातादिव्यापारे . 'बाह्ये' बहिर्वतिनि भवति 'विधुरता' वैधुर्यं= विसदृशता, इत्थं चैतदभ्युपगन्तव्यम्, इतरथा शुद्धस्य-साधोः 'संप्राप्तिः' प्राणातिपातापत्तिः ‘अफला' निष्फला यतः प्रदर्शिता 'समये' सिद्धान्ते तद्विरुध्यते, तस्मादेतदेवमेवाभ्युपगन्तव्यं बाह्यप्राणातिપતિવ્યાપાર: શુદ્ધસ્ય સાધોને વન્યાય મવતીતિ ા (ઓશનિયુક્તિ ગાથા - પર)
આથી જ જીવવધ થવા છતાં ગૃહસ્થની સાથે સાધુની સમાનતા નથી એમ શાસ્ત્રકાર કહે છેઃ
પ્રાણાતિપાત વગેરે બાહ્ય વ્યવહાર સમાન હોવા છતાં ગૃહસ્થ અને સાધુ એ બેમાં સમાનતા નથી. આ વિષયને આ પ્રમાણે સ્વીકારવો જોઈએ. કારણ કે નહિ તો શુદ્ધ સાધુની જીવવધ પ્રાપ્તિ નિષ્ફલ છે એમ શાસ્ત્રમાં જે કહ્યું છે તેની સાથે વિરોધ આવે, અર્થાત્ જીવવધ થવા છતાં શુદ્ધ સાધુને કર્મ બંધ ન થાય એવા શાસ્ત્રકથન સાથે વિરોધ આવે... - અહીં તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે - ચાલતા ગૃહસ્થથી જીવવધ થાય અને શુદ્ધ (=ઉપયોગ પૂર્વક ચાલતા) સાધુથી પણ જીવવધ થાય. બંનેનો જીવવધ વ્યાપાર સમાન હોવા છતાં ગૃહસ્થને જીવવૈધ નિમિત્તે કર્મબંધ થાય અને શુદ્ધ સાધુને ન થાય. આમ જીવવધ થવા છતાં સાધુની ગૃહસ્થની સાથે સમાનતા નથી. [૬]
