________________
ગાથા-૨૧૫
૨૭૨
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
તે ગચ્છમાં રહ્યા. સાધુઓથી પાઠ કરાતું પૂર્વગત વગેરે પણ જે જે શ્રુત તેમણે સાંભળ્યું છે તે શ્રુત તેમણે રમતથી કંઠસ્થ કરી લીધું. સ્થવિર સાધુઓ જ્યારે તું ભણ” એમ વધૂમુનિને કહેતા ત્યારે તે અસ્પષ્ટ કંઈક બોલતા હતા અને બીજા સાધુઓ જે પાઠ કરતા હતા તેને સાંભળતા હતા. એકવાર મધ્યાહ્ન સમયે સાધુઓ ભિક્ષા માટે ગયા. ગુણના સમૂહથી ગુરુ એવા ગુરુ પણ બહિર્ભુમિમાં ગયા. વસતિમાં એક વધૂમુનિ રહ્યા. સાધુઓની માંડલી પ્રમાણે વિંટિયાઓ ગોઠવીને વચ્ચે વધૂમુનિ પોતે બેઠા. એ રીતે બેસીને મેઘ જેવી ગંભીર વાણીથી અગિયારે અંગોની અને પૂર્વગતશ્રુતની પણ વાચના આપવાનું શરૂ કર્યું. બહિસ્કૂમિથી પાછા ફરીને આચાર્ય પણ આવ્યા. અવ્યક્ત અવાજ સાંભળીને સાધુઓ ભિક્ષા લઇને જલદી આવી ગયા કે શું ? એમ આચાર્ય ભગવંતે વિચાર્યું. વિતર્કને કરતા તેમણે ક્ષણવારમાં જાણી લીધું કે અરે ! વાચના આપતા વધૂમુનિનો આ અવાજ છે! વિસ્મયથી વારંવાર મસ્તકને ધુણાવતા સૂરિએ તેણે આ શ્રત પૂર્વભવમાં ભણ્યું હશે કે ગર્ભમાં ભણ્યું હશે ? એમ વિચાર્યું. આને અમારા શ્રવણથી લોભ ન થાઓ એમ વિચારીને સૂરિ ધીમેથી થોડા પાછા ખસી ગયા. પછી મોટા અવાજથી “નિસીહિ' શબ્દનો ઉચ્ચાર કર્યો. નિશીહિ. શબ્દને સાંભળીને વજૂ મુનિ જલદી આસન ઉપરથી ઊભા થઈ ગયા અને સ્કૂર્તિથી સઘળા વીંટિયા પોતપોતાના સ્થાનોમાં મૂકી દીધા. ગુરુની સામે આવીને ગુરુનો દાંડો લઈ લીધો, પગોનું પ્રમાર્જન કર્યું. પછી પ્રાસુક પાણીથી જાતે ગુરુના ચરણોનું પ્રક્ષાલન કર્યું. આચાર્યભગવંતે વિચાર્યું કે આ ઉંમરથી બાળક હોવા છતાં વિદ્યાથી વૃદ્ધ છે. આને નહિ જાણતા અન્ય સાધુઓની અવજ્ઞાથી એનું રક્ષણ કરવું જોઇએ. આ પ્રમાણે વિચારીને રાતે શિષ્યોને આ પ્રમાણે કહ્યું. આવતી કાલે અમે અમુક ગામે જઇશું.
ત્યાં બે ત્રણ દિવસ અમારી સ્થિરતા થશે. યોગોદ્વહન કરતા સાધુઓએ કહ્યું. અમારા. વાચનાચાર્ય કોણ થશે ? આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું. વજૂમુનિ તમારો વાચાનાચાર્ય થશે. સરળ અને વિનીત સાધુઓએ તેનો તે પ્રમાણે જ સ્વીકાર કર્યો ! સપુરુષો ભદ્ર હાથીની જેમ ક્યારેય ગુર્વાજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરતા નથી. સવારે ગુરુના ગયા પછી વાચનાની તૈયારી કરીને ગુરુની