________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
જો ધર્મવિનય માટે ગુરુને પૂછીને બીજા ગચ્છમાં જનારાઓનો વિહાર નિર્દોષ હોય તો પછી સંવિગ્ન વિહારી અને કલ્પિક આભાવ્ય વ્યવહાર કરનારા તે (પાંચસો) મહાનુભાવોનો વિહાર નિર્દોષ હોય તેમાં તો કહેવું જ શું ?
ગાથા-૧૯૪
૨૪૦
વિશેષાર્થ:- કલ્પિક આભાવ્ય વ્યવહારઃ- કલ્પિક એટલે શાસ્ત્રસંમત. આભાવ્ય એટલે માલિકીની વસ્તુ. વ્યવહાર એટલે વસ્તુને આપવી-લેવી. શાસ્ત્રસંમત માલિકીની વસ્તુનો વ્યવહાર તે કલ્પિક આભાવ્ય વ્યવહાર. અહીં ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે.
આ ગ્રંથમાં ૧૬૩મી ગાથામાં આપણે જોઇ ગયા કે જે સાધુઓ અસમાપ્ત ક્લ્યવાળા અને અજાતકલ્પવાળા છે, અર્થાત્ અંપૂર્ણ સંખ્યાવાળા અને અગીતાર્થ છે, તેમનું ઉત્સર્ગથી કંઇ પણ આભાવ્ય થતું નથી, અર્થાત્ તેવા સાધુઓ જે ક્ષેત્રમાં વિચરતા હોય તે ક્ષેત્ર અને તે ક્ષેત્રમાંથી પ્રાપ્ત થયેલ શિષ્ય, વસ્ત્ર-પાત્ર વગેરે કંઇ પણ તેમની માલિકીનું થતું નથી. તેના ઉપર કંઇ પણ હક્ક થતો નથી. આ નિયમ ૫૦૦ સાધુઓને લાગુ પડતો નથી. કારણ કે તે પૂર્ણ સંખ્યાવાળા અને ગીતાર્થ છે. એટલે એ જે કંઇ વસ્તુ લે છે, તે શાસ્ત્રસંમત છે, અર્થાત્ શાસ્ત્રસંમત માલિકીની વસ્તુનો વ્યવહાર કરે છે. તેમનો આભાવ્ય વ્યવહાર કલ્પિક=શાસ્ત્રસંમત છે.
૩૫સંવવાનાં પદ ૩પસંપર્ શબ્દનું ષષ્ઠી બહુવચન છે. ૩પસંપદ્યતે કૃતિ ૩પસંપ=સ્વીકાર કરનાર.) તેઓ કલ્પિક આભાવ્ય વ્યવહારનો સ્વીકાર કરનારા છે, અર્થાત્ કલ્પિક આભાવ્ય વ્યવહાર કરનારા છે.
ગાથામાં અવ્યય સમુચ્ચય અર્થમાં છે. (૧૯૩)
धम्मविणओ वि तेसिं, आपुच्छिय पट्ठिआण जह परमो । तह तेहि ठाविअस्सवि, णायव्वो पंथगमुणिस्स ॥ १९४॥ धर्मविनयोऽपि तेषामापृच्छ्य प्रस्थितानां यथा परमः ॥ તથા તૈ: સ્થાપિતસ્યાપિ, જ્ઞાતવ્ય: પન્થમુનેઃ ॥ ૧૬૪॥
