________________
ગાથા-૧૫૬-૧૫૭-૧૫૮
૧૯૪
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
= તે ગુરુના સ્થાનને જ પોતાનું સ્થાન બનાવવું, અર્થાત્ સદાય ગુરુકુળવાસમાં (ગુરુની સમીપમાં) જ રહેવું. હવે તે ગુરુકુલવાસથી સાધુ કેવો બને ? તે કહે છે કે “નવિહારી'=સર્વ વ્યાપારોમાં જયણાપૂર્વક પ્રવૃત્તિ કરવાના સ્વભાવવાળો, તથા “
વિવા'' ગુરુના ચિત્ત (અભિપ્રાય-આશય)ને અનુસરીને દરેક ક્રિયામાં પ્રવૃત્તિ કરવાના સ્વભાવવાળો, અર્થાત્ ગુરુ આજ્ઞા કે ઉપદેશ ન કરે તો પણ ગુરુના હૃદયને સમજીને તે પ્રમાણે વર્તનારો. “કંથા 'ગુરુ કોઈ સ્થળે બહાર ગયા હોય ત્યારે તેઓના આવવાના માર્ગને-રસ્તાને વારંવાર જોતો રહે તેવો, “ક્યારે ગુરુ પધારે” એમ ધ્યાન કરનારો, ગુરુના વિરહને સહન કરવામાં અશક્ત, ઉપલક્ષણથી-ગુરુને શયન કરવાની ઇચ્છા થાય ત્યારે સંથારો પાથરવો, વિગેરે તેઓની સર્વ સેવા કરવાના સ્વભાવવાળો, અગર ગુરુ નિદ્રા લે ત્યારે વારંવાર તેમની સંભાળ કરનારો, યુધિત હોય ત્યારે શુદ્ધ આહાર મેળવી આપનારો, ઇત્યાદિ ગુરુભક્તિ કરવાના સ્વભાવથી ગુરુની આરાધક. વળી “વિહિરે' અહીં પરિ’ એટલે ચારે દિશામાં ગુરુના અવગ્રહથી (=બેસવું, શયન કરવું. વિગેરે ગુરુને વાપરવાની સાડા ત્રણ હાથ પ્રમાણ જગ્યાથી) પ્રયોજન ન હોય ત્યારે બાહિરે'= બહાર રહે, તાત્પર્ય કે વિના પ્રયોજને અવગ્રહમાં ન જાય, ગુરુથી સાડા ત્રણ હાથ દૂર બેસે-ઊભો રહે એ રીતે ગુરુનો વિનય કરનારો તથા
પાસિય પાળે છેના"=ગુરુ કોઈ કાર્ય પ્રસંગે કોઈ સ્થળે મોકલે ત્યારે હિંસા ન થાય તેમ ભૂમિને-જીવોને જોઇને (ઇર્યાસમિતિના પાલનપૂર્વક) ચાલનારો. (ધર્મસંગ્રહ ભાગ બીજામાંથી સાભાર ઉદ્ધત.) (૧૫૫) जं पुण 'नया लभिज्जा', इच्चाईसुत्तमेगचारित्ते । तं पुण विसेसविसयं, सुनिउणबुद्धीहि दट्ठव्वं ॥१५६॥ पावं विवजयंतो, कामेसु तहा असज्जमाणो अ । तत्थुत्तो एसो पुण, गीयत्थो चेव संभवइ ॥१५७॥ બાળો' ‘મના, વિં વહિ' ફિવયમો છો ! अवियत्तस्स विहारो, अवि य णिसिद्धो फुडं समए ॥१५८॥