Page Text
________________
તિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
૧૨૭
ગાથા-૧૦૭
સમર્થ મા પમાયણ એમ કહ્યું છે. જો કે અશુભાનુબંધ જિનાજ્ઞાથી (=જિનાજ્ઞાનાં પાલનથી) તૂટે છે. આમ છતાં જેમ પથ્ય પાલન પૂર્વક જ ઔષધથી રોગનો નાશ થાય, તેમ અપ્રમત્તભાવપૂર્વક જ જિનાજ્ઞાથી અશુભાનુબંધ તૂટે. અપ્રમત્તભાવ વધે એ માટે શાસ્ત્રોક્ત ઉપાયો કરવા જોઇએ. જેમ કે ઓઘનિર્યુક્તિ ગ્રંથ ગાથા ૭૬૨ થી ૭૮૪ સુધીમાં અનાયતનત્યાગ વગેરે ઉપાયો બતાવ્યા છે. પંચાશક પ્રકરણમાં પ્રથમ પંચાશક ગાથા. ૩૬-૩૭માં નિત્યસ્મૃતિ વગેરે ઉપાયો બતાવ્યા છે. (જો કે પંચાશકમાં એ ઉપાયો વિરતિના પરિણામની ઉત્પત્તિ અને સ્થિરતા માટે જણાવ્યા છે. આમ છતાં એ ઉપાયો એપ્રમત્તભાવ લાવવા દ્વારા અનુબંધને પણ તોડે છે. ઉપદેશ રહસ્ય ૬૨મી ગાથાની ટીકામાં અસત્ પ્રવૃત્તિની નિંદા-ગહથી અશુભ અનુબંધને તોડવાનો ઉપદેશ આપ્યો છે. મેં ઉપાય પણ અપ્રમત્તભાવ લાવવા દ્વારા અશુભ અનુબંધ તોડે છે.
અનુબંધને તોડવાનો પ્રયત્ન નકામો ન જાય. પ્રશ્ન- જિનાજ્ઞા પ્રમાણે અશુભ અનુબંધને તોડવાનો પ્રયત્ન કરવા છતાં અનુબંધ નિકાચિત હોય વગેરે કારણથી અશુભ અનુબંધ ન તૂટે અને એના કારણે અનંતકાળ સુધી સંસારપરિભ્રમણ થાય તો અશુભ અનુબંધને તોડવા માટે કરેલો પ્રયત્ન નિષ્ફળ જ બને ને ? .
ઉત્તર-ના. કારણ કે એનાથી ફરી ભવિષ્યમાં વિશેષ અપ્રમત્તભાવની પ્રાપ્તિ થાય. આ વિષયને શાસ્ત્રમાં ઔષધમાં પ્રયત્નના દૃષ્ટાંતથી સમજાવ્યો છે. જેમ કોઈ રોગી રોગનાશ માટે એકવાર ઔષધસેવનનો પ્રારંભ કર્યા પછી પ્રમાદ અને વિસ્મૃતિ વગેરેના કારણે ઔષધ લેવામાં કે પથ્યપાલનમાં ભૂલ થઈ જાય અને એથી અસહ્ય વેદના વગેરે કટુ ફળ ભોગવવા પડે. પણ પછી એને થાય કે મેં ઔષધસેવનમાં ભૂલ કરી એથી આવું થયું. માટે હવે અપ્રમત્ત બનીને બહુ જ સાવધાનીપૂર્વક ઔષધસેવન કરું. એમ વિચારીને તે પૂર્ણ સાવધાની રાખીને ફરી ઔષધસેવન કરે અને તેના રોગનો નાશ થાય. તે રીતે પ્રસ્તુતમાં જિનાજ્ઞા પ્રમાણે અશુભ અનુબંધને તોડવાનો પ્રયત્ન કરતાં કરતાં કોઈ તેવી ભવિતવ્યતા આદિ નિમિત્તથી તીવ્ર સાધુષ આદિ દોષના
| SR No. | 005894 |
| Book Title | Yatilakshan Samucchay Prakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Arihant Aradhak Trust |
| Publication Year | 1999 |
| Total Pages | 306 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |