________________
૨૪ નર રતનારી દેવઉ રીતિ,
અપગારી ઉપરિ કરઈ પ્રીતિ; ચંદન છેદઈ જેહ કુઠાર, - વાસઈ તેહની મુખની ધાર. ૩૩૩
ચંચલ જિમ દંતવલ કાન,
વીતે રિત જિમ તરુન પાન; તિમ ચંચલ વછ રાજ્યવિલાસ,
તિહાં સ્થિરપણુઈ કિસી તુઝ આસ ૩૩૮
કવિ ગુણવિનય સંસ્કૃતના પ્રખર પંડિત હતા. એથી એમની ભાષામાં ક્યારેક સંસ્કૃત શબ્દ અને સમાસપ્રચુર પંક્તિઓને ઉપગ મળે છે. આ રાસમાં તૃષિત, શાંત, એકાપથપાત, પરીરંભમુદ્રા, ભયબ્રાંતા, આસન, ત્યાગાવધિ, ફલભારત, કલર્ધાત, સુપરિછદ, કાતર વગેરે શબ્દ વપરાયેલા જોવા મળે છે. કવિએ પિતાની કૃતિમાં તત્કાલીન કહેવત અને રૂઢપ્રયોગોને ઉપયોગ પણ કર્યો છે. “સંત ન મૂકઈ ટેક,” ઉત્તમ કિમ છેડઇ નિજ સીમ'. “ ઊંઘત જાણિ વિ છાયઉ મિલ્યઉં, “મુંગા માંહિ જણિ ધૃત લ્યઉ' વગેરે તેનાં ઉદાહરણ છે.
કવિ ગુણવિનયની આ રાસકૃતિ કદની દષ્ટિએ મધ્યમ પ્રકારની છે. જેના પરંપરાની નલકથાને તે બરાબર અનુસરે છે. કવિની વિદ્વત્તાથી અને મૌલિક પ્રતિભાથી અંક્તિ આ કૃતિ છે. એમાં કેટલાંક રસસ્થાને કવિએ પિતાની સ્વતંત્ર કલ્પનાથી વિકસાવ્યાં છે. એ દષ્ટિએ નલકથાના વિકાસમાં ગુણવિનયની આ રાસકૃતિ પણ મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવે છે.
