________________
સાધનોનું સાન્દર્ય
તો આપણે મિતભાષી બનવાનું છે. ભગવાને એને માટે માન બતાવ્યું. મૈાનથી ઉચ્ચારનું સંશોધન કરી, શુધ્ધ કરી, સ્યાદ્વાદી અહિંસક વાણી બનાવવી.
૧૧૪
હવે આવે છે આચાર, જીવનમાં જ્યાં સુધી ત્યાગ-તપશ્ચર્યા નહિ આવે ત્યાં સુધી જીવન વિલાસી રહે છે અને વિલાસી જીવન કોઇ પ્રકારના કામમાં આવતું નથી.
લોકો કહે છે કે મહાવીર મોટા તપસ્વી હતા. તેમણે માત્ર તપશ્ચર્યાની જ વાત કરી છે. હું કહું છું કે મહાવીરે તપશ્ચર્યાનો વિરોધ કર્યો છે. એમણે કહ્યું કે જે અજ્ઞાનથી તપશ્ચર્યા કરે છે તે માનવને નીચે લઇ જાય છે. અજ્ઞાનતપ એ કષ્ટ છે. નિર્જરાનું કારણ નથી. એમણે હ્યુ કે તમારો આચાર શુધ્ધ અને સુંદર બનાવવા માટે તપ કરો, પણ તપ દંભ ન થઇ જાય અને અતિશય થઇને તમને પરેશાન ન કરે એ વિયાસ્તા રો.
વિચાર, ઉચ્ચાર, અને આચાર એ ત્રણ સાધનોને અહિંસાનુ રૂપ આપવા માટે એમણે ધ્યાન, માન અને તપશ્ચર્યાના સાધનોથી પોતાના જીવનને અહિંસામય બનાવી લીધું. આ સાધનાને અંતે એમને જે પ્રાપ્ત થયું એનું નામ કેવળ જ્ઞાન છે. કેવળજ્ઞાન એટલે PERFECT KNOWLEDGE સંપૂર્ણજ્ઞાન એ કેવળજ્ઞાનના પ્રકાશમાં એમણે જે મેળવ્યું એ જ એમણે દુનિયાને આપ્યું.
પ્રભુએ માનવઆત્મા માટે, પ્રાણીમાત્ર માટે અને વિશ્વ માટે ત્રણ વાત બતાવી.