________________
૧૧૧
વિચાર, ઉચ્ચાર અને આચાર
અંધશ્રધ્ધા વગેરે... દર્દ ઘણા હોય પણ એનું નિદાન એક જ હોય. ભગવાને તેનું મૂળ પકડ્યું. અસમાનતાનું મૂળ વિષમતા હતું.
. એમણે વિચાર્યું કે વિષમતા દૂર થશે, તો જ સમાનતા આવશે. સમાનતા આવશે તો જ સ્ત્રી સન્માનની ભાવના જાંગશે, અને સ્ત્રી પુરુષથી સન્માન પામશે. પોતાનાથી કોઇ બળવાન શકિતથી ડરી એને રાજી રાખવા પશુઓનો સંહાર કરવામાં આવે છે તે બંધ થવું જોઇએ. શુદ્રમાં પણ આત્મા છે, એનું દર્શન થતાં ઊંચ-નીચની ભાવના ધીરે ધીરે લુપ્ત થશે. અને જે કર્મ સંસારી આત્માઓનાં સમગ્ર દુઃખનું મૂળ કારણ છે, તે નાબૂદ થતાં આત્મા પૂર્ણ સમાનતા પાશે.
જે મહેતારજ અને હરિકેશીબલને લોકો શુદ્ધ કહેતા હતા એ મચ્છીકુમાર અને મહેતર કુળમાં જન્મેલા હતા. ભગવાને તેમને પણ દીક્ષા આપીને પોતાના સાધુ બનાવ્યા અને સમાનતા આપી. .
આજે આપણે હરિજન ઉધ્ધારની વાત કરીએ છીએ, સમાનતાનાં ભાષણ કરીએ છીએ, પણ જીવનમાં અને વ્યવહારમાં કેવી ભયંકર વિષમતા છે?
A man of words, and not of deeds is like a garden full of weeds
ભગવાન મહાવીર માત્ર શબ્દો બોલી બેસી રહે એવા ન હોતા. ભગવાન મહાવીરે વિચાર્યું કે હું પૂર્ણતા લાવવા માટે, સમાનતા લાવવા માટે, વિષમતા દૂર કરવા માટે, પહેલાં હું મારા જીવનમાં પૂર્ણ સમાનતા લાવું.
