________________
માનવધર્મ એ પિતાને ધર્મ નહિ છે! એદનને બાળે તે પણ સુવાસ જ આપે છે ને ? શેરડીને કલુમાં પીસે તે ય મીઠે રસ જ આપે છે ને ? એ પિતાના સુંદર સ્વભાવને કેવાં અનુરૂપ હોય છે? પિતાને ધર્મ છોડે, એટલે તે પોતાના અસ્તિત્વને ગુમાવવું.
આજે માનવ પિતાને આ ધર્મ ભૂલી ગયેલ છે. એક કવિએ આજના માનવતા-ભૂલેલા માનવ માટે ઠીક જ લખ્યું છે :
ખીલીને ફૂલ બીજાને સુવાસ આપે છે, દીપક બળીને બીજાને ઉજાસ આપે છે; ફેક્ત છે માનવી એ-આ આખી દુનિયામાં જે પોતે જીવવા, બીજાને ત્રાસ આપે છે.”
માનવ પોતે મહાન છે, પણ એ પિતાને જ્યારે ભૂલી જાય છે ત્યારે યુદ્ધ, કલહ, કંકાસ અને કજિયા કરી, જીવનને એક યાતના બનાવી મૂકે છે. આવા માનવીને એની મૂળ ચાદ તાજી કરાવવા, મહાપુરુએ તહેવાર અને પર્વ નક્કી કર્યા છે. જેમકે, આજે દશેરા છે. લેકે રામ-રાવણની કથા આજે યાદ કરવાનાં. સીતાના સતની કથા સંભારી, પ્રેરણા મેળવવાનાં. સત્ય દ્વારા થયેલા રામના વિજયની ગૌરવગાથા સંભારી, સત્યના અને શિયળના માર્ગે આગળ વધવાની પ્રતિજ્ઞા લેવાનાં. નવપદના આ દિવસમાં, શ્રીપાલચરિત્ર માણસને સજજન અને દુર્જનને ભેદ બતાવે છે. ધવળશેઠની દુજનતા પર શ્રીપાલની સજજનતાને જે અપૂર્વ વિજય થયે, તે પ્રાગૂ ઐતિહાસિક પ્રસંગ યાદ કરાવી, માણસને
