________________
[ ૩૮ ]
ચાર સાધન
વાત કરું છું, પણ મારા પત્રમાં સરસ્વતીને શરમ આવે તેવા લખાણ, કવિ દલપતભાઈ માટે લખાય છે ! મારા મનના પડદા ઉપર એના માટે કેટલાં વેરઝેર ભર્યા છે? મારે મારું મન ધોવું જોઈએ.
વ્યાખ્યાન પૂરું થયું, પણ પેલે વિચાર ન અટક્યો. એ ગયા સીધા કવિના ઘર તરફ. કવિ હીંચકા પર બેઠા બેઠા સોપારી ખાતા હતા. તેમણે દૂરથી જોયું તે ડાહ્યાભાઈ ગલીમાં આવી રહ્યા છે ! થોડીવારમાં તે ડાહ્યાભાઈ, કવિ દલપતભાઈને ઘરનાં પગથિયાં ચઢતા થયા. કવિને ક્ષણભર તે ભ્રમ . મારે શત્રુ મારે બારણે! દીવાથી દીવ પ્રગટે એમ, માનવતાના બેઉના અંતરમાં દીપક પ્રગટ થયા. ઘણુ વર્ષે શત્રુઓની આંખે, મિત્ર થવા માટે ભેગી થઈ. બંને હીંચકા ઉપર બેઠા. * ,
ડાહ્યાભાઈએ વાત મૂકી-“ભાઈ, હું તમને એક વાત કરવા આવ્યો છું. રણક્ષેત્ર પર જ્યારે યુદ્ધ બંધ થવાનું હોય ત્યારે સમરાંગણમાં એક ઝંડી ઊભી કરાય છે, તે ઝંડી સફેદ હોય છે. આ વાત સાચી છે?”
કવિને, આ વાત કેવું રૂપાંતર લેશે એની કલપના ન આવી. ટૂંકમાં તેમણે કહ્યું-“હા, વાત સાચી છે.”
ડાહ્યાભાઈએ પાઘડી ઉતારીને સફેદ ઝડી ચોટી બતાવતાં કહ્યું-“કવિરાજ, આ ઝંડી આપણા માથે કુદરતે ઊભી કરી. હજુ આપણે વાયુદ્ધ કર્યા કરીશું?”
આ ટૂંકા વાકયે વિના દિલને હલાવી નાખ્યું.
