________________
લક્ષ્મીનાં ભાગ્ય દાનથી ખાજ છે.
T થાય. તેમ લક્ષ્મી પણ વધારે હોય તે માણસને ગબડાવી મૂકે છે, અને સાવ અલ્પ હોય તે કંગાલ કરી મૂકે છે. એ મર્યાદિત જ જોઈએ.
ઘણા માણસેને તે છેલ્લી ઘડી સુધી વીલની વ્યવસ્થા કેમ કરવી, તેને જ વિચાર ચાલતું હોય છે. આ શું બતાવે છે? ધનની પકડ, માણસના મન પર કેવી તીવ્ર છે ! જેને વસુંધરાના તિલક સમાન બનવું છે, તે તે લક્ષમીને દેતે જાય છે; એ જેમ જેમ દેતે જાય છે તેમ તેમ એ સંપત્તિ પણ વધતી જાય છે. ધન સન્માર્ગે વાપરવાથી કદી ખૂટતું નથી. - લક્ષ્મીને છૂટે હાથે વાપરે, તે લક્ષ્મીની વૃદ્ધિ થાય છે, અને જે ન વાપરો તે એ ક્ષીણ થાય છે. લેકે વસ્તુપાળતેજપાળને યાદ કરે છે. ઇતિહાસ પણ આ નામને જતનથી જાળવી રાખે છે. એ ક્યા દેશના હતા તે સાથે કોઈ સંબંધ નથી, પણ તેની ઔદાર્યભરી દાનવૃત્તિ સાથે, તે સંબંધ છે. એ પુણ્યશાળીના ઘરમાં અનુપમાદેવી એક આદર્શ નારી હતી. તેને લીધે જ આ વસ્તુપાળ-તેજપાળને આપણે યાદ કરીએ છીએ. •
- તદ્દીર-ભાગ્ય એક જુદી જ વસ્તુ છે. એક દિવસ વસ્તુપાલ ધન દાટવા માટે જમીનમાં ખાડે છેદે છે. ત્યાંથી પણું પુણ્યગે ચરૂ મળે છે. ત્યારે અનુપમાદેવીએ કહ્યું:
જેને નીચે જવું હોય તે ધનને નીચે દાટે અને જેને ઊંચે જવું હોય તે ઊંચે સ્થળ-સન્માગમાં વાપરે !”
આ ટૂંકું પણ મર્માળું વચન વસ્તુપાળને ગમ્યું, અને એણે આબૂના શિખર પર ઊંચે ભવ્ય મંદિર બંધાવ્યાં.
