________________
[ ૧૦૦ ]
ચાર સાધન તે પહેલાં, અહિંસારૂપી આપણું ચાવી ભારતમાંથી ગુમ ન થાય તે સારું! જગતની નજર આજે જ્યારે ભારતના ઉચ્ચ સિદ્ધાંતે ભણી વળી રહી છે, ત્યારે ભારત પિતે આજે ભૌતિક વિલાસની પાછળ જઈ રહ્યું છે. કૅન્ચેસના અધિવેશન ભરાય છે અને માંસાહારનાં રસેડાં થવા લાગ્યાં છે. જરાક તે વિચાર કરો કે ભારત જેવા દેશમાં આ શોભે? ગાંધીજીની કોંગ્રેસ માટે આ કલંક નથી ?
આપણે ભૌતિક રીતે વિચારીએ તે એમાં કંઈ નથી, અને આધ્યાત્મિક રીતે વિચારીએ તે એમાં ઘણું બધું છે. આજે તમારામાં કળા, વિજ્ઞાન સાયન્સ બધું જ હશે, પણ જે માનવતા નહિ હોય, તે એ રેતી પર ઊભેલા મહેલ જેવું બની રહેશે એ યાદ રાખજે.
આજે મહાવીર જયંતીને મંગળ દિન છે. તે દિવસે આપણે પ્રતિજ્ઞા કરીએ કે મારે હવે માનવ બનવું છે, તેના ગુણ ગાવા છે. બાહો નહિ, આંતરસમૃદ્ધિથી સમૃદ્ધ થવું છે.
એક સુતારે લાકડાને સિંહ બનાવ્યું. પિન્ટરે રંગ પૂર્યો. વૈજ્ઞાનિક તેને જીવતે કરવા ગયે. ત્યાં ફિલેસફરે કહ્યું : ઊભા રહે. તમારી આ કળા કેવી રીતે કામ કરે છે તે જેવા માટે તે કેક જીવતે રહે જોઈએ ને! માટે મને ઝાડ પર ચડી જવા દે.” તે ઉપર ચડી ગયે. પછી તે જીવતા બનેલા સિંહે, પેલા ત્રણેને મારી નાખ્યા. ફિલોસોફર પાસે તે અમી હતું; તેણે તે છાંટીને ત્રણેને ફરી જીવતા કર્યા.
આજે માનવીએ વિજ્ઞાનનું સર્જન કર્યું છે, આ સર્જન જ આજે જાણે માનવીનું ભક્ષણ કરવા તૈયાર થયું છે. આપણે આ ન ભૂલીએ એ જરૂરી છે.