Page Text
________________
૧૮૪].
[ધર્મ શા માટે કરવો ? મોક્ષ માટે જ ટાળવા અને સુખ મેળવવા માટે જ ધર્મ કરવો એવું કોઈ કહે છે કે કોઈ શાસ્ત્રકારે કહ્યું છે?
આવા તમારા ઘરના જ કાર ઘુસાડીને ઠેર ઠેર કરેલું પ્રતિપાદન કે જે વાચકના મનમાં આવો જ ભાવ પેદા કરે કે આ બધા (અમે) તો “અર્થ-કામ માટે જ ઘર્મ કરવાનું કહે છે... ઈત્યાદિ, તે બિલકુલ અનુચિત છે; એ હવે તમે સમજી ગયા હશો.
પ્રશ્ન:વાચકવર શ્રી ઉમાસ્વાતિ મહારાજે તત્કાર્યકારિકામાં કહ્યું છે કે મોક્ષમાર્ગ સિવાય આ જગતમાં બીજો કોઈ હિતોપદેશ નથી. વળી, જે હિતોપદેશ ન હોય તે તો સાધુએ અપાય જ નહીં એટલે અર્થકામ માટે પણ. ધર્મ જ કરવાની વાત હિતોપદેશરૂપ ન હોવાથી સાધુએ શી રીતે કહેવાય? ,
ઉત્તર ભલા આદમી ! પૂર્વે તો દેખાડી ગયો છું કે આ પણ પરંપરાએ. મોક્ષ સુધી લઈ જવા માટેનો જ ગીતાર્થ ગુરુનો પ્રયાસ છે અને તેથી : મોક્ષમાર્ગરૂપ છે. અર્થ-કામની ઈચ્છાવાળો હોવાના કારણે સાભિમ્પંગ હોવા માત્રથી એને સંસારમાર્ગરૂપ કહી શકાતો નથી. ૧૯મા પંચાશકની ૨૯મી ગાથાની વૃત્તિમાં જણાવ્યું જ છે ને કે – '
नन्वयं पठितोऽपि सामिष्वङ्गत्वान मुक्तिमार्ग इत्याशाल्लाह - मार्गप्रतिपत्तिहेतुः = વિપરાશયા, યા રતિષત્તિો જ માર્ગ પરોવવારતા - શાસ્ત્રોક્ત હોવા છતાં આ રોહિણી વગેરે તપ સાભિવંગ હોવાથી મુક્તિ માર્ગરૂપ નહીં બને.” એવી શંકાના જવાબમાં અહીં જણાવ્યું છે કે એ તપ મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિનું કારણ છે અને તેથી ઉપચારથી મોક્ષમાર્ગરૂપ જ છે.
વળી એ તો ઉપચારથી મોક્ષમાર્ગ છે, મૌલિક રીતે જ્યાં મોક્ષમાર્ગરૂપ છે? અને તેથી હિતોપદેશરૂપ નથી. એવો પ્રશ્ન ઉઠાવશો, તો ફલિત એ થાય કે આ રોહિણી વગેરે તપને ઉપદેશનાર તેમજ “સામામિ' ઈત્યાદિ ઉપદેશનાર શાસ્ત્રકારોએ હિતોપદેશ સિવાયનો ઉપદેશ આપ્યો છે. આવો ફલિતાર્થ બિલકુલ અનુચિત છે એ સ્પષ્ટ જ છે. જેને અમદાવાદ પહોંચાડવો છે તેવા પથિકને, અમદાવાદ તરફ જતા હાઈવે પર ચડાવી આપનાર પ્રોચ રોડ દેખાડવો, એ હકીકતમાં અમદાવાદ તરફ લઈ જવાનો જ પ્રયાસ છે.
| SR No. | 005882 |
| Book Title | Tattvavalokan Samiksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhayshekharsuri |
| Publisher | Kantilal Chhaganlal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 238 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |