Page Text
________________
બઈમ માટે શું કર્યું? ધર્મ જ]
(૧૮૧ ચારવચનોમાં પૂર્વાપરવિરોધ હોતો નથી. આ બેમાં પરસ્પર વિરોધ નથી, એ પ્રસ્તાવનામાં દર્શાવી ગયો છું; છતાં ફરીથી વિચારી લઈએ...
શાસકારો જે કાંઈ પ્રરૂપણ કરે છે, તે જિજ્ઞાસુઓના પ્રશ્નો-શંકાઓનું સમાધાન કરવા માટે કરતા હોય છે. ક્યારેક એ પ્રશ્નો-શંકાઓનો ગ્રન્થમાં સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ થઈ ગયેલો હોય છે અને કયારેક ગ્રન્થકાર પોતે જ, શ્રોતાની સાવિત શંકાનો ઉલ્લેખ ન કરતાં, માત્ર મનમાં એ શંકા કલ્પીને પ્રરૂપણા કરતા હોય છે. આ વાત ગ્રન્થોના પરિશીલનથી સ્પષ્ટ સમજાય છે. એટલે જે રીતે પ્રાણ ઊડ્યો હોય, એ મુજબ જવાબ અપાય છે.
મોક્ષના જાણકાર શ્રોતા સમક્ષ, ધર્મ શા માટે કરવો ? આવા પ્રશ્નના ઉત્તર તરીકે ગીતાર્થ મહાત્મા ધર્મ મોક્ષ માટે જ કરવો જોઈએધર્મ કર્મનિર્જરા માટે જ કરવો જોઈએ”, “ધર્મ ગુણપ્રાપ્તિ માટે જ કરવો જોઈએ, ધર્મ આત્મશુદ્ધિ અર્થે જ કરવો જોઈએ...ઈત્યાદિ કહે છે (આ બધાનું તાત્પર્ય એક જ છે), પણ જ્યારે અનેક જાતની ઉપાધિઓમાં ઘેરાયેલા માણસને માટે “અર્થકામ માટે શું કરવું ?” આ રીતે પ્રશ્ન ઊડ્યો હોય, ત્યારે ગીતાર્થ મહાત્મા અર્થ-કામ માટે પણ ધર્મ જ કરવો” એમ ઉપદેશે છે. આમાં કોઈ વિરોધ છે જ નહીં.... - જન્મ કે કોઈ પૂછે, પરમાત્માનું નામસ્મરણ કરતાં કરતાં ચા પીવાય?” - તો જવાબમાં “ના” જ કહેવી પડે કે પરમાત્માનું નામસ્મરણ કરતાં કરતાં - ચા ન પીવાય.” પણ કોઈ એમ પૂછે કે “ચા પીતાં પીતાં પરમાત્માનું નામ
સ્મરણ કરાય ?? તો જવાબમાં “હા” જ કહેવી પડે કે “ચા પીતાં પીતાં પરમાત્માનું નામસ્મરણ કરી શકાય. એમ, ઉપધાન કરનારે રાત્રી ભોજન કરાય ?” એવા પ્રશ્નનો જવાબ “ના”માં આવે, પણ “રાત્રીભોજન કરનારો ઉપધાન કરી શકે? તો એવા પ્રશ્નનો જવાબ હામાં આવે. ,
આવા તો ઢગલાબંધ પ્રશ્નો અને ઉત્તરો મળશે... જેમ કે “પ્રભુદર્શન કરનારે સિનેમા જવાય? આ રીતે પ્રશ્ન ઊઠે તો જવાબમાં “ના,ને સિનેમા જોનારે પ્રભુદર્શન કરાય ?' આ રીતે પ્રશ્ન ઊઠે તો જવાબ “હામાં આવશે.
પરસ્પર વિરુદ્ધ ભાસતી આ વાતો પ્રત્યેકને બુદ્ધિગમ્ય હોવાથી જેમ વિરુદ્ધ નથી, એમ પ્રસ્તુતમાં જાણવું.
| SR No. | 005882 |
| Book Title | Tattvavalokan Samiksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhayshekharsuri |
| Publisher | Kantilal Chhaganlal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 238 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |