Lokottar Dandharm Anukampa

SR No.: 005875
Original Sutra Author: N/A
Author: Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2003
Total Pages: 290
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 256

ટૂંકમાં મિથ્યાત્વનું કામ અધ્યાત્મના ક્ષેત્રમાં ભ્રાંતિ પેદા કરવાનું છે. તે તમારા આત્મામાં ભ્રમની જાળ પેદા કરે છે. જેમ કે એક વ્યક્તિ બધી રીતે ગુણસંપન્ન છે, પણ જો તમને કામ લાગે તેવી ન હોય, તો તેના ગુણની તમે પ્રશંસા કરો ખરા ? જયારે બીજી એક વ્યક્તિ, તમને બધી રીતે અનુકૂળ હોય, તેની સાથે તમને ફાવટ આવતી હોય, તમારું બધું જ કામ કરી આપતી હોય, તો તે વ્યક્તિ તમને સોના જેવી લાગે; ભલે પછી તેનામાં એકપણ ગુણ ન હોય છતાં તમે તેની પ્રશંસા કર્યા કરો. તમારી સાથે મેળવાળા માણસમાં હજાર દોષો હોય તો પણ તે તમને ગુણિયલ લાગે.
ગાઢ મિથ્યાત્વીનો રાગ એવો હોય કે તેને જેના પર રાગ થાય તેના દોષ પણ ન દેખાય, અને જેના પર દ્વેષ આવે તેના ગુણમાં પણ તેને દોષનું ભાન થાય. તમને તમારા દીકરાઓની કોઈ સાચી ભૂલ બતાવે તો પણ માનવા તૈયાર થાઓ ખરા? આસક્તિના કારણે પત્નીની પણ બધી જ ખામી ગમે. વળી જેની સાથે અણબનાવ હોય તેની બધી સારી વાત પણ ખરાબ લાગે. આ બધાં ગાઢ મિથ્યાત્વનાં લક્ષણો છે.
જેનામાં દુશ્મનના ગુણોની પણ કદર કરવાની લાયકાત હોય તેનામાં સમકિત આવે અને દુશ્મન પણ આરાધક હોય તો તેના ગુણની સમકિતી હૃદયપૂર્વક પ્રશંસા કરી શકે છે. તેની સામે જિગરજાન મિત્ર પણ જો ભારે દોષયુક્ત હોય તો તેના ગુણની પ્રશંસા સમકિતી ન કરે. સમકિતીને તમામ ગુણો પ્રત્યે રાગ અને તમામ દોષો પ્રત્યે દ્વેષ હોય. એકપણ દોષ પ્રત્યે રુચિ હોય તો મિથ્યાત્વી કહેવાય ને પોતાના કે બીજના એકપણ ગુણ પ્રત્યે અરુચિ હોય તો સમકિત આવતું નથી. તેવી જ રીતે પોતાના કે બીજાના એકપણ દોષ પ્રત્યે રુચિ હોય તો સમકિત આવતું નથી. માટે સર્વગુણ પ્રત્યે પરાકાષ્ઠાની રુચિ અને સર્વ દોષ પ્રત્યે પરાકાષ્ઠાની અરુચિ જોઈએ. આ બે વસ્તુઓ કાયમ ખાતે સમકિત સાથે જોડાયેલી છે. જેને સમકિત પામવું હોય તેણે આ દરેક ભાવ લાવવા પડે. - જેને દોષની રુચિ છે તેને પાપની રુચિ છે, માટે તેને પાપનો અનુબંધ પડશે જ; પછી તે ગમે તેટલી સસ્પ્રવૃત્તિ કરતો હોય. દયા, પરોપકાર, કરુણા, મંત્રી, નમ્રતા, ગંભીરતા બધા જ ઉત્તમ ગુણો તેનામાં હોય, પણ પાપ કે દોષની ચિ પડેલી હોય તેને અનુબંધ તો પાપનો અવશ્ય પડે છે. તેથી જ, જે આત્મા મિથ્યાત્વમાંથી બહાર નથી નીકળ્યો તે આત્મા સર્વથા પાપનો અનુબંધ તોડી શકતો નથી. મિથ્યાત્વ કાઢવું હોય તો ક્રમસર સાધના દ્વારા કાઢી શકાય. લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૨૪૦