________________
શ્રી વીતરાગ સ્તોત્ર-સત્તરમો પ્રકાશ ૧૪૯
શરણ સ્તવ ગુણોને હું પણ અનુમોદું છું.
અરિહંતોનો ગુણ અરિહંતપણું છે. સિદ્ધોનો ગુણ સિદ્ધાવસ્થા છે. આચાર્યોનો ગુણ પાંચ પ્રકારના આચારમાં કુશળતા છે. ઉપાધ્યાયોનો ગુણ સિદ્ધાંતના સૂત્રોનો ઉપદેશ કરવો એ છે. સાધુઓનો ગુણ રત્નત્રયીની સાધના કરવી એ છે. (૪)
આ પ્રમાણે દુષ્કતગર્તા અને સુકૃતાનુમોદના કહીને પ્રસ્તુત શરણગમનને કહે છે –
त्वां त्वत्फलभूतान् सिद्धान्, त्वच्छासनरतान्मुनीन् ।
त्वच्छासनं च शरणं, प्रतिपन्नोऽस्मि भावतः ॥५॥ ૫) અન્વય સહિત શબ્દાર્થ.
શરણ્ય ! હું, ત્યાં-આપના, વૈ તા -આપના ફલરૂપ, સિદ્ધા-સિદ્ધોના, વછારનરતાનુની-આપની આજ્ઞામાં રત મુનિઓના, -અને, વૈચ્છીઆપના પ્રવચનના, શરVi-શરણને, માવત:-ભાવથી, પ્રતિપનો સસ્મિ-પામેલો છું, અર્થાત્ સ્વીકાર્યું છે.
' ' હે ભગવન્! હું ભાવ અરિહંત સ્વરૂપ આપના, આપના ફલરૂપ સિદ્ધોના, આપની આજ્ઞામાં રત મુનિઓના અને આપના પ્રવચનના શરણે ભાવથી રહ્યો છું. હું ભાવથી શરણે રહ્યો છું, પરના દબાણ આદિથી નહિ. ભાવ વિના કરેલું જિનશાસન આદિનું અનુસરણ અફલ કે અલ્પ ફલવાળું બને છે. જેવી રીતે વ્યાપન્ન દર્શન જીવોને જિનશાસન આદિનું અનુસરણ અફલ કે અલ્પફલવાળું બને છે તેમ ભાવ વિના કરેલું જિનશાસન આદિનું અનુસરણ અફલ કે અલ્પ ફલવાળું બને છે. (જેમનામાં પૂર્વે સમ્યકત્વ હતું પણ હમણાં નથી તેવા જીવો વ્યાપત્રદર્શન છે. આવા જીવો જિનશાસનની ક્રિયાઓ કરનારા હોય છે. પણ તેમને એ ક્રિયાઓથી ફલ મળતું નથી, કે અલ્પફલ મળે છે.)
સિદ્ધો સકલકર્મરૂપ મલસમૂહનો વિનાશ થઇ જવાથી હળવા થયેલા છે. હળવા થવાના કારણે લોકના અગ્ર ભાગે રહેલા હોય છે. અરિહંતોનું ફલ સિદ્ધત્વ જ છે, અર્થાત્ અરિહંતો પણ સર્વ કર્મોનો ક્ષય થતાં સિદ્ધ બને છે. અરિહંતની