________________
कार्यानुपलब्धिर्यथा-नास्त्यत्राप्रतिहतशक्तिकं વીનમકુનવત્તોળનાત્ ॥ રૂ-૧૮ ॥
જેમ કે આ પ્રદેશમાં નહીં હણાયેલી શક્તિવાળું અર્થાત્ અખંડ શક્તિવાળું બીજ નથી, કારણ કે અંકુરો નહીં દેખાતો હોવાથી આ કાર્યાનુપલબ્ધિ હેતુ છે. अत्र प्रतिषेध्यं अप्रतिहतशक्तिविशिष्टं बीजं तत्कार्यमङ्करं तस्यानुपलવ્યિિિત હ્રાર્યાનુવન્ધિ: ॥ ૧૮ ॥
આ અનુમાનમાં નિષેધ કરવા યોગ્ય જે અખંડિત શક્તિવાળુ બીજ, તેનું કાર્ય અંકુરો તેની અનુપલબ્ધિ છે માટે તે કાર્યાનુપલબ્ધિ હેતુ છે. कारणानुपलब्धिर्यथा-न सन्त्यस्य प्रशमप्रभृतयो भावाः, તત્ત્વાર્થશ્રદ્ધાનામાવાત્ ॥ ૩-૧૦ ||
જેમ કે આ પુરૂષમાં પ્રશમ આદિ ભાવો નથી કારણ કે તત્ત્વભૂત અર્થમાં શ્રદ્ધા નથી (આ) કારણ અનુપલબ્ધિ હેતુ છે.
अत्र प्रतिषेध्यं प्रशमप्रभृतयो भावा: - प्रशम - -સંવત-f -નિર્દેવાનુજમ્પાऽऽस्तिक्यस्वरूपात्मपरिणामविशेषाः, तत्कारणं, तत्त्वार्थश्रद्धानं सम्यग्दर्शनं तस्यानुपलब्धिरिति कारणानुपलब्धिः । एवं नास्त्यत्र धूमो वह्न्यभावाद्, इत्यादीन्यप्युदाहरणानि ज्ञातव्यानि ॥ ९९ ॥
આ અનુમાનમાં નિષેધ કરવા યોગ્ય જે પ્રશમાદિ ભાવો એટલે કે પ્રશમસંવેગ-નિર્વેદ અનુકંપા અને આસ્તિક્માદિસ્વરૂપ પરિણામવિશેષો તેનાં કારણોતત્ત્વોની શ્રદ્ધારૂપ સમ્યગ્દર્શનની અનુપલબ્ધિ તે કારણ-અનુપલબ્ધિ હેતુ કહેવાય છે. આ જ પ્રમાણે અહીં ધૂમ નથી વિહ્નનો અભાવ હોવાથી. આ દેષ્ટાન્ત પણ કારણાનુપલબ્ધિ હેતુનું જાણવું. पूर्वचरानुपलब्धिर्यथा-नोद्गमिष्यति मुहूर्तान्ते स्वातिनक्षत्रं, ચિત્રોવાર્શનાત્ ॥ ૩-૧૦૦ ॥
મુહૂર્ત પછી સ્વાતિ નક્ષત્ર ઉગશે નહીં કારણ કે (સ્વાતિ નક્ષત્રનો પૂર્વચર) ચિત્રા નક્ષત્રનો ઉદય ન દેખાતો હોવાથી (આ) પૂર્વચરાનુપલબ્ધિ હેતુ છે.
૧૩૬
