Page Text
________________
૧૧૫
યોગદષ્ટિ સમુચ્ચય જરૂર નથી; એ આપણે જોઈ ગયા. તેઓ સતત આત્મરમણતામાં ઝૂલતા હોય છે. છતાં
જ્યાં સુધી શરીર છે ત્યાં સુધી ભોજન, અંડિલ, માત્રુ આદિ બાધા રહેવાની. તે કારણે ગોચરી જવાની, સ્પંડિલ જવાની કોઈ શારીરિક પ્રવૃત્તિ તેઓ કરતા હોય ત્યાં પણ તેમની આત્મરમણતા સતત ચાલુ જ રહે છે. તેમાં બાધ નથી આવતો. સમાધિ એટલે ધ્યાન, ચિત્તની એકાગ્રતા. જે પ્રવૃત્તિ કરે તેમાં ચિત્તની એકાગ્રતા એવી ગોઠવાઈ ગઈ હોય કે સતત તે તે સમયને અનુરૂપ પ્રવૃત્તિઓ થયા જ કરે. તેમને વિચાર ન કરવો પડે કે અમુક ક્રિયાનો ટાઇમ થયો કે નહિ. સ્વાભાવિક રીતે જ ઇચ્છા કર્યા વગર, જે કાળે જે કરવાનું હોય તે આપમેળે થયા જ કરે. ધ્યાનની પરિપક્વ દશા અહીં પ્રાપ્ત થઈ ગઈ છે. પૂર્વનો એવો અભ્યાસ કરીને આવ્યા છે કે સતત તેમનો ઉપયોગ જાગૃત જ રહે, ક્રિયાને યોગ્ય પરિણામો પણ સહજ ભાવે આવી જ જાય. આ જીવોને સમતા પરિણતિરૂપ બની ગઈ છે. એટલે સતત તે સમાધિમાં જ હોય. કોઈ વસ્તુ તેમના ચિત્તને વ્યાપ ઊભો કરી શકે તેમ જ નથી.
આ જીવોના યોગના પ્રભાવથી તેમના સાન્નિધ્યમાં આવનાર જીવોના વૈર આદિનો નાશ થાય છે.
પરાનુગ્રહકનૃતા:- આ જીવો લાગણીથી પર છે. શુભ લાગણી પણ તેમને સ્પર્શતી નથી. પરોપકાર કરવાના તેમને મનોરથ નથી હોતા. છતાં અવસરે કોઈ યોગ્ય જીવ દેખાય તો તેને ઉપદેશ આપે છે. પ્રતિબોધ કરી દીક્ષા આપે છે. પણ દીક્ષા આપ્યા પછી તેને ગચ્છમાં સ્થવિર મુનિઓને સોંપી દે છે. કારણકે પોતાનામાં કષાયનો અભાવ હોવાથી તેની સારણા-વારણા પોતે કરી શકતા નથી. પોતે ગચ્છમાં હોય તો શિષ્યોને ઉચિત અનુશાસન આપે પણ ગચ્છથી અલિપ્ત હોય છે. આ દષ્ટિવાળા જીવોની ક્રિયા અવષ્ય ફળવાળી હોય છે. જે ક્રિયા કરે તેનું પરિપૂર્ણ ફળ તેઓ મેળવે છે. ક્રિયાનું યથાર્થ ફળ આત્માની અનુભૂતિ છે, તે અહીં મળે છે. માટે ખરી ફલાવંચક દશા અહીં હોય છે. રત્નત્રયીનો પૂર્ણ આસ્વાદ અહીં જ પ્રાપ્ત થાય છે. તત્કાલ પરમાનંદનું સુખ અહીં જ અનુભવાય છે. માટે આ જીવો જીવતાં છતાં મુક્ત જેવા અર્થાત્ છદ્મસ્થ જીવનમુક્ત કહેવાય છે. કર્મ હોવા છતાં તેનાથી લેવાતા નથી. દેહપિંજરમાં પુરાયા છતાં તેની અસર નથી. - જિનકલ્પિક, યથાલંદી, પરિહારવિશુદ્ધિક, પ્રતિમાધારી આદિ નિરપેક્ષ મુનિઓ આ દષ્ટિમાં હોય છે. તેઓ ઉત્સર્ગમાર્ગનું ચારિત્ર પાળે છે. અપવાદનું તેમને સેવન નથી હોતું. કાન, નાક, આંખનો મેલ પણ દૂર કરતા નથી. રોગની ચિકિત્સા કરતા નથી.
| SR No. | 005870 |
| Book Title | Yogdrushti Samucchay |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yughbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 160 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |