Page Text
________________
જીવો તો સાચો ધર્મ પામ્યા વિના એમ ને એમ મરી જાય છે. અરે! જૈનશાસનમાં જન્મેલા પણ સાચો ધર્મ પામ્યા વિના જ પરલોકમાં પહોંચી જાય છે, કેમ કે તેમને ધર્મની ભૂખ જ નથી. પરંતુ જીવ ધર્મનો શોધક બને, દેવ-ગુરુ-ધર્મને ઓળખે અને તેમના વિષયમાં નિઃશંક દૃઢ નિર્ણયવાળો બને, ત્યારે પહેલો દર્શનાચાર આવે. સ્વપ્રમાં પણ ઇશ્વર-ગુરુધર્મતત્ત્વ બાબતમાં કદી શંકા-કુશંકા-વિમાસણનો પ્રશ્ન ન આવે. આ વાતમાં નિર્ણીત બનો એટલે પહેલો દર્શનાચાર.
કાંક્ષાદોષ :- હવે આ તત્ત્વની બાબતમાં સુનિશ્ચિત બની બીજાની ઇચ્છા ન થવી જોઇએ. તે થાય તો કાંક્ષારૂપ બીજો અતિચાર લાગે. એટલે બીજા દર્શનાચારમાં ઊંચો-સારો ધર્મ પકડ્યા પછી હલકાની અભિલાષા છોડી દેવાની છે. પણ આ દોષ કેમ લાગે છે? હલકું છે છતાં પસંદ કરવાનું મન થયું માટે તે દોષ છે, બાકી પારકાનું છે માટે અભિલાષા નથી કરવાની તેમ નહિ.
તમે જૈનધર્મમાં જન્મ્યા છતાં બીજાના હોળી, બળેવ વગેરે તહેવારો ઊજવવાનું મન થાય તો પણ આ કાંક્ષા દોષ લાગે. આપણે ત્યાં ધાર્મિક તહેવારોની જે રીતે ઉજવણી છે તેવી બીજે ક્યાંય નહિ મળે. તે પર્વો પાછળના પવિત્ર આદર્શો અને તેને અનુરૂપ ઊજવણીના ચોક્કસ પ્રકારો છે, તેવું બીજે મળે એમ નથી. અન્ય ધર્મોના પર્વોમાં ધાર્મિકતા અને સામાજિકતાની ભેળસેળ થઇ ગઇ છે. આપણે ત્યાં બધાં ધાર્મિક પર્વો શુદ્ધ રાખ્યાં છે. તેમાં ફેરફાર થાય તો શાસ્ત્રો, સદ્ગુરુ ધ્યાન દોરે. પ્રભુવીરને થયે ૨૫૦૦ વર્ષ થયાં, છતાં પણ અહીં જેટલી અણીશુદ્ધતા છે તેવી બીજે નહિ મળે. છતાં તમને હલકા પર્વોની ઊજવણીની ઇચ્છા થાય તો કાંક્ષા દોષ આવે ને?
સંભા ઃ- અણસમજ/અજ્ઞાનને કારણે તે ધર્મોની ઇચ્છા થાય તો?
સાહેબજી :- અણસમજના કારણે ઇચ્છા થાય તો તો પછી તેનામાં પહેલો દર્શનાચાર જ નથી. કેમ કે જગતમાં સાચા દેવ-ગુરુ-ધર્મને ઓળખી તેમાં સુનિશ્ચિત બનો એટલે પહેલો દર્શનાચાર આવે.
સભા ઃ- કોઇ આનંદ-પ્રમોદની દૃષ્ટિએ ઊજવે તો?
--
સાહેબજી ઃ- આનંદપ્રમોદની દૃષ્ટિએ કાંઇ ન મળ્યું તે ધાર્મિક પર્વો મળ્યાં? કોઇનાં ધર્મસ્થાનોને અપવિત્ર કરવાં તે પાપ છે, તેમ કોઇનાં ધાર્મિક પર્વોને અપવિત્ર કરવાં તે પણ દોષ છે. ધાર્મિક પર્વો મોજમજા માટે છે? આમનું કહેવું છે કે લોકોમાં ધાર્મિક પ અપનાવવાં હોય તો સહેજ મોજમજા કરાવો, પણ અમારે તેવું નથી કરવું.
સભા :- તપ-ત્યાગ-સંયમમાં પણ આનંદ આવે તેવું વાતાવરણ હોય તો મજા આવે ને? સાહેબજી :- આત્મિક, નિર્દોષ, શુભભાવનો આનંદ મેળવાય તે રીતે આરાધના ગોઠવો તો વાંધો નથી. પ્રસંગે દેરાસરમાં સંગીત-નૃત્ય-વાજિંત્રોનો ઉપયોગ કરાય જ છે ને? પણ તે શા માટે? શુભ ભાવની વૃદ્ધિ માટે કરવાનો; પણ ઇંદ્રિયોની તૃપ્તિ, મોજમજા માટે ધાર્મિક પર્વો
દર્શનાયાર)* * * * * *
૨૯
**
***
| SR No. | 005867 |
| Book Title | Darshanachar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yugbhushanvijay |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | |
| Total Pages | 114 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |