________________
: ર તમારો ધર્મ મોક્ષનું કારણ ન બને તેવો હશે તો અનુબંધ શુભ નહીં થાય
જે જે નયથી પાપસ્થાનક હોય તેને સ્વીકારી તેમાં હેયબુદ્ધિ કેળવવી પડે, તેમાં અરુચિ કેળવવી પડે. તે જેમ કેળવાશે તેમ અનુબંધ શિથિલ થશે. તત્ત્વનો અબોધ અને અતત્ત્વની રુચિ તે પાપના અનુબંધનું કારણ છે.
ધર્મ કરે રાખેપણતેના સંસારમાં કશો ફેર ના પડે તો તે ધર્મનિષ્ફળ જઈ રહ્યો છે, કારણ તેનું પરિણામ સંસાર જ છે, જેને મોક્ષ સાથે કશો સંબંધ નથી. ધર્મ કરે અને તેના સંસારમાં કાંઈ ફેર જ ન પડે તો તે ધર્મ, ધર્મ : નથી.
દર સંસારથી વિરક્ત દશા પામેલા આત્માના બધા ગુણી આધ્યાત્મિક ગુણો
બને. વૈરાગ્ય આવ્યા પછી જ આધ્યાત્મિકતા આવવાની શક્યતા છે.
: દર દેવલોકમાં મઝા દેખાય તેને મોક્ષમાં દુઃખ દેખાય, અને મોક્ષમાં મઝા
દેખાય તે જલદી દેવલોકને ઇચ્છે જ નહિ.
તીર્થકરો જેવા આપણા મનના ભાવ પલટાવવામાં નિમિત્ત બની શકે, પણ તેઓ મનના ભાવોને પલટી ન શકે. એની ચાવી બીજો કોઈ જ ન લઈ શકે અને તે જો થઈ શકતું હોત તો સંસારમાં મહાપુરુષોએ કેટલાયને સારા બનાવી સદ્ગતિમાં મોકલી આપ્યા હોય.
દર બીજ બળી જાય તો વૃક્ષ ઊગી નશકે, જ્યાં સુધી જીવનિર્વેદ ન પામે ત્યાં
સુધી તેના સંસારરૂપી બીજનો અંશમાત્ર પણ નાશ થતો નથી, જેના : પરિણામે સંસારથી વિરામ પમાતો જ નથી.
: દર સતત થતા રાગ-દ્વેષથી ચોવીસ કલાક કર્મબંધ ચાલુ છે. રાગ-દ્વેષવિરામ
પામે તો કર્મબંધ અટકી જાય. નિર્મોહીને કર્મબંધ નથી અને સમોહીને કર્મનો બંધ અટકી શકે તેમ નથી.
પ્રશ્નોત્તરી (પ્રવચન