________________
૪. સભા ઃ- આયુષ્ય બાકી એટલે?
:
સાહેબજી ઃ- અત્યારે તમારે ત્યાં કેટલા એક્સીડન્ટ ચાલુ થયા છે? કેટલા નાની ઉંમરમાં મરે છે? તેમનો કદાચ એક્સીડન્ટ ન થયો હોત તો આયુષ્ય લાંબુ હતું. આને અકાળ મૃત્યુ કહે છે, unnatural death કહેવાય છે. આમને જીવાડવા માટે યોગ્ય વાતાવરણ, નિમિત્ત આપવાં પડે. કર્મનો ઉદય નિમિત્તને આભારી છે. પ્રતિકૂળ નિમિત્ત આપો તો કર્મ નિષ્ફળ જાય છે. તેમ જો જીવતાં ન આવડે તો આયુષ્ય વહેલું પૂરું થઇ જાય. અણઘડની જેમ જીવો તો જલદી પૂરું થઇ જાય. natural death(કુદરતી મૃત્યુ) સોએ એકનું માંડ થતું હશે.
૫. સભા ઃ- ગૌતમસ્વામીએ લબ્ધિથી આટલી થોડી ખીરમાંથી ૧૫૦૦ને પારણું કરાવ્યું તે પદાર્થવિજ્ઞાનને માન્ય વાત છે?
સાહેબજી ઃ- ૧૫૦૦ તાપસોને લબ્ધિથી પારણું કરાવી શક્યા તે પદાર્થવિજ્ઞાનની વિરુદ્ધ વાત નહોતી. કોઇપણ ભૌતિક વસ્તુ માટે ૧૦૦ વર્ષ પહેલાં વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રમાં શું માન્યતા હતી? જડ જગતમાં પાયાનાં તત્ત્વો અમુક જ છે. જેમ કે એનાલીસીસ કરીને કાર્બન, હાઇડ્રોજન, કેલ્શિયમ વગેરે ફન્ડામેન્ટલ સંબસ્ટેન્સ (મૂળભૂત તત્ત્વ) તરીકે મૂળભૂત ૯૨ તત્ત્વો પાડ્યાં. પછીથી વધારે સંશોધનો દ્વારા તેઓએ ૧૦૦, ૧૦૮ અને ૧૨૧ તત્ત્વો સુધીનો સ્વીકાર કર્યો, અને તેમાંથી દુનિયાની બધી વસ્તુનું સર્જન થયું છે એમ કહ્યું. ભૌતિક તત્ત્વો પાયામાંથી જુદાં છે, જેમ હાઇડ્રોજન, સલ્ફર, કેલ્શિયમ બધાં તત્ત્વો જુદાં છે, પરમાણુનું બંધન જુદું છે; આ માન્યતા હતી. છેલ્લે ૫૦ વર્ષ પહેલાં ૨૦ મી સદીમાં વિજ્ઞાનક્ષેત્રે વિકાસ થતાં તેમણે કબૂલ કર્યું કે આપણે જે જુદાં તત્ત્વો માનીએ છીએ તેમાં ભૂલ છે, કેમ કે બધાં તત્ત્વો કન્વર્ટીબલ છે. આ અણુને બીજો અણુ બનાવી શકીએ, ફક્ત તેની એટોમિક વેઇટ-વેલેન્સી ચેઇન્જ કરવી પડે. આ વાત પ્રયોગો દ્વારા પુરવાર થઇ છે. માટે ભૌતિક તત્ત્વો એક જ છે, અને પછી તેને મેટર નામ આપ્યું. જે પણ દેખાય છે, તે મેટર છે. હવામાંથી પાણી, પાણીમાંથી દૂધ બધું જ બનાવી શકો; ફક્ત તેની એટોમિક વેઇટ-વેલેન્સી ચેઇન્જ કરવી પડે.
લોખંડમાંથી સોનું અને કોલસામાંથી હીરા પણ બનાવી શકો. તમે તો કહેશો ચાલો ફેક્ટરી ખોલીએ. પરંતુ કોલસામાંથી હીરા બનાવતાં હીરાની કિંમત ઓરીજનલ કરતાં ઘણી મોંઘી થાય છે.
પ્રશ્નોત્તરી (પ્રવચનો)