________________
જ માર્ગ છે. તે પ્રમાણે ચાલવાથી મુક્તિની વાટે જઈ શકાય છે. માર્ગ સ્વરૂપ પરમાત્મા આપણને તે સ્વરૂપ પ્રગટ કરવામાં નિમિત્તરૂપ બને છે માટે માર્ગદ છે.
વોધિવાય - વળી અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે ? બોધિપદ છે. બોધિ એટલે સાચો બોધ - સમજ. જે સમજમાં સમ્યકત્વ હોય તે સાચી સમજ કહેવાય છે. આપણે અત્યાર સુધી અજ્ઞાન અને મિથ્યાત્વ (મોહ)ના કારણે અંધ હતા જેથી રસ્તો જ હાથ આવ્યો ન હતો. જ્યારે અરિહંત ભગવંત મળ્યા ત્યારે તેમણે સાચી સમજ આપી જેથી અજ્ઞાનરૂપી અંધાપો ટળી ગયો. અરિહંત પરમાત્માએ આપણામાં રહેલા મિથ્યાત્વયુક્ત જ્ઞાન કે જેને જ્ઞાન હોવા છતાં અજ્ઞાન કહેવાય છે તેને બોધ આપવા દ્વારા એટલે કે સાચી સમજ આપવા દ્વારા દૂર કરી દીધું માટે પરમાત્મા બોધિદ છે.
નીવવાય - વળી પરમાત્મા કેવા છે? જીવ આપનારા છે. જીવ દશ પ્રાણોને ધારણ કરે છે.જે પ્રાણોને ધારણ કરે તે જીવ. સંસારીજીવ દશ દ્રવ્ય પ્રાણોને ધારણ કરે છે, મુક્તિના જીવ ભાવપ્રાણોને ધારણ કરે છે. દ્રવ્ય અને ભાવ બંને પ્રકારના પ્રાણો પરમાત્માના નિમિત્તે રક્ષાય છે. જીવ પ્રાણોનું રક્ષણ પરમાત્માની વાણીના બોધથી કરી શકે છે. માટે પરમાત્મા જીવદ છે.
શRUવાય - વળી પરમાત્મા કેવા છે ? પરમાત્મા શરણ આપનાર છે. આ જગતમાં માતા-પિતા, સ્વજનવર્ગ તથા જડ વસ્તુ છે. તેનું શરણ જીવ લીધું પણ તેઓ જ અશરણ છે માટે શરણ આપી શકતા નથી. શરણ આપવા માટે એક પરમાત્મા જ સમર્થ છે કેમકે તેમનામાં વિશાળતા, વિરાટતા વગેરે અનંતાનંત ગુણો છે. જેથી આખું જગત પોતાનામાં સમાવી લે છે અને સર્વને આશરો આપે છે. જે બીજાને આશ્રયસ્થાન આપે છે તે જ શરણાગતને શરણ
૨૮
શકસ્તવ
