________________
આપે છે. પરમાત્માના સાનિધ્યમાં રહેનારને કોઈપણ પ્રકારનો ભય સતાવતો નથી અર્થાત્ નિર્ભયતા પ્રાપ્ત થાય છે.
દષ્ટિવાય - વળી પરમાત્મા કેવા છે ? પરમાત્મા દૃષ્ટિ આપનારા છે. દૃષ્ટિ એટલે ચક્ષુ. દ્રવ્ય ચક્ષુ તો આપણને પ્રાપ્ત થયા છે પણ ભાવ ચક્ષુ પરમાત્મા આપે છે. દ્રવ્ય ચક્ષુથી વસ્તુ દેખાય છે. ભાવ ચક્ષુથી અગોચર વસ્તુનું દર્શન થાય છે. દૃષ્ટિ બે પ્રકારની છે. (૧) મિથ્યા (૨) સમ્યગ્. આપણામાં જે ઊંધી મિથ્યાર્દષ્ટિ છે તેનો ત્યાગ કરાવીને સાચી દૃષ્ટિ આપે છે. જેથી પદાર્થનું સમ્યગ્દર્શન થાય છે. સમ્યગ્ દૃષ્ટિ પરમાત્મા આપે છે. (દેશના દ્વારા સત્ય વસ્તુનું ભાન કરાવે છે ત્યારે સમ્યક્ દૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થાય છે.) તેના વડે અગોચર એવા આત્મા, પુદ્ગલ; પરમાણુ વિગેરેનું ભાન થાય છે. માટે પરમાત્મા દૃષ્ટિદ છે.
मुक्तिदाय વળી પરમાત્મા કેવા છે ? પરમાત્મા મુક્તિને આપનારા છે. જો કે કર્મથી મુક્તિ આત્મા પોતાના પુરુષાર્થથી મેળવે છે પરંતુ તેમાં પુષ્ટ આલંબન અરિહંત પરમાત્મા છે. તે સ્વરૂપથી અને વાણીથી આલંબન આપે છે ત્યારે જ જીવાત્મા પુરુષાર્થ કરે છે. કોઈપણ કાર્ય સિદ્ધિમાં બે કારણ હોય છે. નિમિત્ત અને ઉપાદાન. ઉપાદાન આપણો આત્મા છે પણ જો પુષ્ટ નિમિત્તરૂપ પરમાત્મા ન મળ્યા હોત તો કર્મ મુક્તિરૂપ કાર્ય સિદ્ધ ન થાત. માટે નિમિત્ત કારણરૂપ પરમાત્માએ મુક્તિ આપી હોવાથી તે મુક્તિદ છે.
-
मार्गदाय વળી પરમાત્મા કેવા છે ? માર્ગ આપનાર છે. મુક્તિની વાટ બતાવનાર પરમાત્મા હોવાથી માર્ગ આપનાર છે. પોતે જ્ઞાનચક્ષુથી સિદ્ધિનો માર્ગ જોઈને આપણને પણ દેખાડ્યો છે અથવા પોતે તે વાટે ચાલીને બતાવ્યો છે. અર્થાત્ પોતેજ માર્ગ સ્વરૂપ છે કેમ કે ભવ્યાત્માઓને તે માર્ગરૂપ બને છે. તેમનું જીવન
શક્રસ્તવ
૨૭
