________________
હરિ-દર-હિરયાર્માવિ-વેવતા-પરિણિત-સ્વરૂપ
જેમનું
સ્વરૂપ હરિ-કૃષ્ણ, હર-મહાદેવ અને હિરણ્યગર્ભ દેવોથી ઓળખાયું નથી. અર્થાત્ નહિ કળાયેલું એવું આ સ્વરૂપ છે.
સભ્ય-શ્રદ્ધેય - સારી રીતે શ્રદ્ધા કરવા લાયક. સમ્યધ્યેય - સારી રીતે ધ્યાન કરવા યોગ્ય. સમ્ય-શર્ય - સારી રીતે શરણ કરવા લાયક. सुसमाहित-सम्यग् -स्पृहणीय એકાગ્ર ચિત્તે સમ્યક્ પૃહા
કરવા લાયક છે. ઝંખના કરવા લાયક છે.
આ બીજા મંત્રનો શબ્દાર્થ છે.
રહસ્યાર્થ :
-
ભૂભુર્વઃ-સ્વી-નાથ-મૌનિ-મન-માતા-ચિંત-માય વળી આ પરતત્ત્વ કેવું છે ? ભૂભુવઃ સ્વસ્રયીનાથમૌલિમન્દાર માલાર્પિતક્રમ છે.
આ પરતત્ત્વ - ત્રણે લોકના સ્વામીઓ, અસુરેન્દ્રો, સુરેન્દ્રો, ચક્રવર્તિ વગેરે નરેન્દ્રોના મુકુટ ઉપર રહેલી મન્દારમાળા કલ્પવૃક્ષોના પુષ્પોની માળાથી જેના ચરણ પૂજાયા છે.
આ પરતત્ત્વ શરીરધારી નથી, અરૂપી છે પરંતુ દેવેન્દ્રો, અસુરેન્દ્રો, નરેન્દ્રો ભાવ નિક્ષેપે રહેલા પરમાત્માના ચરણમાં નમસ્કાર કરે છે ત્યારે પરમાત્મામાં રહેલા શુદ્ધાત્મદ્રવ્યને મુકુટમાં રહેલી મન્દારમાલા (પ્રતિકરૂપ) થી પૂજે છે.
સમ્યદૃષ્ટિ જીવો પરમાત્માના ચારેક નિક્ષેપામાં તેમના શુદ્ધાત્મદ્રવ્યને જુએ છે, પૂજે છે, ધ્યાવે છે. એ રીતે દર્શન - પૂજન ધ્યાન કરવાથી જ સ્વ આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ સ્મરણમાં આવે છે અને પરતત્ત્વના આલંબન દ્વારા પ્રગટ કરે છે.
૧૨
શક્રસ્તવ
