________________
સાધુની રહેણી - (કહેણી) કરણી વિશિષ્ટ ક્ષયોપશમનું કારણ છે. વિધિપૂર્વક કરેલી ક્રિયાના સંસ્કારો પછીના ભવમાં આત્મજાગૃતિમાં નિમિત્ત બને છે.
મોહનીય કર્મનો ઉદય એકવાર થયા પછી સંસારના નિમિત્તો ચારિત્ર મોહનીય કર્મના ઉદયમાં સહાયક બને. ચારિત્ર મોહનીયના યોપશમના નિમિત્તો ઓછા મળે. - સાધુ જીવનમાં સુંદર પાલન કરવા વધુ પડતો આગ્રહ રાખવા કહ્યું છે. સુંદર પાલન વિના યોગ્ય ફળ પામી શકાતું નથી. ચાર મૂળસૂત્રમાં અક્ષરો થોડા છતાં અર્થ ગંભીર છે. આની સંકલના કરનારે આપણી ઉપર નિસીમ ઉપકાર કર્યો છે. * વૃતિના અભાવે સાધુજીવનમાં દ્રષ્ટાંત - કોંકણદેશના પિતા-પુત્ર દીક્ષા ગ્રહણ કરે, સ્નેહથી છુટાછાટ આપે. છેવટે લગ્ન કરવા કહે. પિતા પુત્રને સંસારમાં મોકલી દે. વધુ ખવાઈ જતા અજીર્ણથી મૃત્યુ પામ્યો. ગેરવ્યાજબી છુટ માંગી અને મૃત્યુ પામી પાડા તરીકે થાય. એના પર પખાલ વિગેરે ભાર ઉપડાવે. પેલા દીક્ષિત પિતાજીએ બાળકને જે છુટછાટ આપેલી એની વિધિપૂર્વક આલોચના કરે તેઓ કાળ પામી દેવ થાય. અવધિજ્ઞાનથી જુએ.
આર્તધ્યાન: તિર્યંચગતિનું કારણ... રૌદ્રધ્યાન - નરકગતિનું કારણ... ધર્મધ્યાન - દેવ તથા મનુષ્યગતિનું કારણ
શુકલું ધ્યાન - કેવળજ્ઞાનનું કારણ... . - ઈષ્ટવસ્તુમાં સંયોગની ઝંખના તે જ આર્તધ્યાનનો પ્રથમ પાયો..! પુત્રનાં સ્નેહના કારણે મૃત્યુલોકમાં આવે છે. તે પાડાને વેચાતો લે. એના પર વધુ ભાર ભરે, નાકમાં જે દોરી હોય તે ખેંચે, પરોણુ ખેંચે, ગયા ભવમાં ફરીયાદ કરતો હતો કે - “મને લોચ ન શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૧
૩૭)
