________________
જ્ઞાનાવરણીયનો પ્રગાઢ ઊદય. આથી સમજી ન શકે. આ કરતાં પણ સંમોહ ખરાબ છે.
જાણે, સમજે કે કરવા લાયક આ જ છે. પણ કરી ન શકે. ખેંચાણ બીજી દિશામાં થાય. એ... ખેંચાણ અટકાવવા ગુરુકુળવાસ જરૂરી છે.
વાસના-આસક્તિમાંથી છુટવા પ્રયત્ન ન થાય. એથી પહેલા ગુણઠાણાનો ઉદય. અગીયારમે ગુણઠાણે પણ.... સંમોહ ઉત્પન્ન થાય છે. મોહના ઉદયને આધીન થઈ છેક નિગોદમાં ચાલ્યા જાય. માટે ધૃતિ ધારણ કરવી. ગોચરી માટે ધીરજ કરવી તે ધીરજ ન કહેવાય. પાપ-સાપ-તલવાર-ઝેર કરતાં પણ ભયંકર છે. આજ્ઞાનો ભંગ અનંતા ભવની પરંપરાને વધારે છે.
•
પૌલિક ચીજ મળી પણ પછી શું...? ઈચ્છાનો અંત છે જ નહિ. એના બદલામાં ભગવાનની આજ્ઞાનો ભંગ થયો. આથી દુર્ગતિસંસારનો વધારો....! આ ગુણ-દોષની વિચારણા તે કૃતિ...! દોષની વિચારણા ન કરી શકે તે અધૃતિ...! કહેવાય.
જેને ધૃતિ છે તે જ તપ કરી શકે. પચ્ચક્ખાણ કર્યા પછી કારણવશ કર્યોદય થાય તો ડામાડોળ ન થાય. પણ સમજાવે, એ સહન કરીને નિર્જરા કરે... આ કૃતિ ગુણથી જ તપ થાય. જેમને તપ છે તેમને જ સુગતિ મલે.
દ્રવ્ય તપમાં ધૃતિ જોઈએ.
ભાવ તપમાં ધૃતિ જોઈએ.
બાહ્યતપ તે દ્રવ્ય તપ. અત્યંતરતપ - તે ભાવ તપ. દ્રવ્ય તપ વિના ભાવ તપ નથી... ત્રણ વાર ખાશું અને સ્વાધ્યાય કરશું. આમ વિચારનાર ખોટાં છે. બાહ્ય તપ વિના ભાવ તપ અત્યંતર તપ સાચો નથી. આમ તપમાં ધૃતિ તો જોઈએ જ...! તપ વિના સદ્ગતિ નથી. જેને જીવનમાં તપ ન હોય. દિવસમાં દસ
શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૫
૧૬
-
