________________
મતિજ્ઞાનમાં - ઇંદ્રિયની જરુર. શ્રુતજ્ઞાનમાં શાસ્ત્રની જરૂર. અવધિજ્ઞાન અને મનઃ પર્યવજ્ઞાનમાં ઉપયોગ મૂકવો પડે. મનઆત્માની જરૂર. . છે. પણ કેવલજ્ઞાનમાં કોઇની જરૂર નહીં. સહજ ભાવે પદાર્થોનું જ્ઞાન ઝળકી ઉઠે ઉપયોગ ન મૂકવો પડે. માત્ર આત્મ સ્વભાવમાં જ સ્થિરતા હોય, પુદ્ગલ પ્રત્યેની રૂચિ આકર્ષણ ન હોય. માત્ર જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રાદિ ગુણામાં સ્થિર હોય. જેમ આરીસો મૂકેલો હોય તેમાં કુતરો-ઘોડા-હાથી દરેક પદાર્થોનું પ્રતિબિંબ સહજ ભાવે દેખાય છે. તેમ શાન બીલકુલ નિર્મળ થઇ ગયું છે. પ્રદેશે-પ્રદેશે મોહનીય કર્મની સત્તા નષ્ટ થયેલ છે. એથી આખું જગત પડછાયા રૂપ પ્રકાશિત થાય. પોતે જાણે નહીં પણ જણાઇ જાય. પુદ્ગલમાં જોવા જેવું છે જ શું?
2
જન્મ, મરણ, સ્ફુરણ, નિધ્વંસ, સડણ, પડણ, વિધ્વંસણ છે. સમયે-સમયે વિકારી વાસના ર્યા કરે છે. જાણવા જેવું તો માત્ર આત્મસ્વરૂપ જ છે. ઊંડે-ઊંઠે વિચારીએ તો અનુત્તર ટેવ અને રાક્રવર્તીઓના સુખો પણ ફીક્કા લાગે. જ્યારે આત્માને ક્ષાચિતભાવનું સમ્યક્દર્શન થાય છે. ત્યારે આત્માનું જ્ઞાન થાય. સમ્યગ્દર્શનમાં ખાલી ઝબકારો કારણકે મોહનીયનું આવરણ છે. યથાખ્યાત ચારિત્ર આત્માને ૧૩મા ગુણઠાણે ઝળકે એમાં એને એવી રમણતા થઇ જાય કે દુનિયાના કોઇપણ સુખ કે કોઇપણ ચીજ તે સુખના અનંતમે અંશે પણ ન આવે પૂ યશોવિજય મહારાજા ચોસઠ પ્રકારી પૂજામાં ગોત્રકર્મની પુજામાં આ વાત સ્પષ્ટ કરી છે કે દેવતા મનુષ્યનું જે સુખ છે તે બધું ભેગું કરીયે બધા અનુત્તરોના નવચૈવેયકના સુખનો ઢગલો કરીએ. માત્ર- વર્તમાન કાળનું નહીં પણ ભૂત - ભવિષ્ય અને વર્તમાન ત્રણે કાળનાં સુખનો ઢગલો કરીયે તેને અનંતાથી ગુણાકાર કરીયે. તેનો જે જવાબ આવે તે જવાબથી સિધ્ધ પરમાત્માના સુખો માત્ર વર્તમાનકાળનાં જ લઇએ તો પણ સિધ્ધ પરમાત્માના એક અંશનો
૩૨૨
શ્રી દશવૈકાલિક વારના ૫૩)