________________
સંસ્કારને નિમિત્ત કારણ ન મળે એવી જાતની ભૂમિકા કેળવવી જોઈએ. કારણ સંસારી સંબંધે અનાદીના મોહનીયના સંસ્કારો પાછા જીવતા થઈને મોહ... રૂપી કાળો નાગ-ભુજંગ પોતાનું સ્વરૂપ બતાવીને કરડી ન જાય. ગોટલી વાવી હોય તો જ આંબો થાય... પણ... જો બાવળીયો વાવે તો આંબો ન થાય. તેમ મૂળમાં જો આજ્ઞા ન હોય તો ઉપર સર્વ આજ્ઞા જ આવે. આજ્ઞા શી ? મોહનીયના... સંસ્કારને દબાવવા દરેક પ્રવૃત્તિ મોહનીયના સંસ્કારને દબાવનારી છે.
જ્યારે સાધુ મહારાજને તરસ લાગે ત્યારે ગુરુ મહારાજને કહે સ્વાધ્યાય કરતાં આવી પરિસ્થિતિ ઊભી થઈ એમ કહે પણ ઈચ્છા વ્યક્ત ન કરે. કારણ સાધુ જીવન ઈચ્છા ચક્રને રોકવાનું છે. પછી ગુરુ મહારાજ વ્યક્તિ વિશેષને જોઈને વિચારે આ ઈચ્છા સુધાવેદનીયના ઉદયથી છે અથવા મોહનીયના ઉદયથી છે. પછી તે પ્રમાણે વાપરવાની અથવા સ્વાધ્યાય કરવાની સલાહ આપે. ગુરુ મહારાજની આજ્ઞાને આધીન હોય તે જ આત્મકલ્યાણ સાધી શકે. નહીં તો મેરુ જેટલા ઓઘાના ઢગલા થયા જ કરે. સાધુ ભગવંતને દીક્ષા એટલે જોતનું સમર્પણ અહંભાવનો નાશ તો ઈચ્છા ક્યાં રહી -જ કે મારે પાણી પીવું છે. હૈયામાં આજ્ઞાની-સંયમની ભૂખ જાગે તો." આજે પણ એવા આત્માઓ મળે છે.
ઈચ્છા પ્રધાન જીવવું તે લૌકીક ધર્મ છે. - આજ્ઞા પ્રધાન જીવવું તે લોકોત્તર ધર્મ છે.
શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૫
(૩૦)