________________
ધર્માસ્તિકાય - ચાલવામાં સહાય.
અધર્માસ્તિકાય - સ્થિર રહેવામાં સહાય.
આકાશાસ્તિકાય
અવગાહન દેવાના સ્વભાવવાળા કાલ =સમય, કોઇ પણ પલટાઇ નહીં. શસ્ત્રોની અસર નહીં. વ્યવહારમાં મહિના, માસ, પક્ષ, દિવસ હોય છે. આ ચારના સિવાય જીવઅજીવને બાહ્ય નિમિત્તની અસર હોય છે. કારણકે સાથમાં પુદ્ગલો છે. એટલા માટે ...! નિશ્ચયનયથી આત્મા પણ અપરિણામી છે. પરંતુ જ્યાંસુધી કર્મના બંધનથી જકડાયેલો છે ત્યાંસુધી કર્મના સહારાથી પરિણામનાં સ્વભાવને મેળવે છે.
શુધ્ધ નિશ્ચયનય - પારમર્થિક કોઇ દ્રવ્ય ક્યારે પણ પલટાય નહીં. તે ખાલી સમજવાને માટે વ્યવહારમાં તેનો કોઇ ઉપયોગ નહીં. જો ઉપયોગ કરવામાં આવે તો બધા પુરુષાર્થથી ઠપ થઇ જાય છે. અનાદિકાળના જે સંસ્કાર એનાથી નિમિત્ત મળવાથી સક્રિય થવાનો મોકો મલી જાય છે. અસલમાં તો..... આત્મા અપરિણામી, સ્થિર છે. એનામાં વિકૃત બનવાની શક્તિ નથી પણ.... પુદ્ગલના સ્વભાવથી આત્મામાં. વિકૃતિ થાય છે.
કોઇ વ્યકિત કંડીલ - (ફાનસ) લઇને જઇ રહ્યો છે. આદમીના ચાલવાથી અંધારામાં પણ કંડીલને ચાલવાની ક્રિયા દેખાય છે. કંડીલ ચાલવાથી અંધારું પણ ચાલી રહયું.... શુધ્ધ નયથી.... આત્મામાં કોઇ પણ રૂપથી પરિણમન નહીં જોઇ શકાતું... આ પ્રમાણે ઉપયોગ કરવામાં આવે અથવા આ પ્રમાણે... વિચારાય તો પુરુષાર્થ વગરનું થઇ જાય છે. એટલા માટે ફકત આ.... મગજમાં જ રાખવાનું છે.
શુધ્ધ નય સમજવાનો જ છે તો એની પ્રરૂપણા કેમ ? આદમી નિમિત્તના સહારાથી થવાવાળા પરિણામમાં લપટાઇ જાય છે તેને પકડવાને માટે શુધ્ધ નયનો સહારો લેવાનો છે જેનાથી શંકા દૂર થઇ જાય છે. રાગ-દ્વેષથી દૂર થવા માટે એનો સહારો લેવાનો છે. પરંતુ શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૪૦ ED
