________________
બંધ કર્યા છે. - પદ ના" તો તા: જ્ઞાન એ પ્રથમ છે. કેમકે તેનાથી દયાજયણા આવે અહીં જ્ઞાનનો અધિકાર નથી. પણ મહાશુદ્ધિનો અધિકાર છે. જ્ઞાનીની આજ્ઞાનો અમલ કરીને અસંચમની પ્રવૃત્તિથી અટકવું તે જયણા.. જ્ઞાની ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન સંયમ વિના થઈ જ ન શકે. માટે જ્ઞાનની જરૂર છે. જ્ઞાનનો અધિકાર અહીં મહત્ત્વનો નથી પણ પરમાત્માના શાસનની મર્યાદાને ઉપયોગપૂર્વક વિવેક બુદ્ધિથી અમલમાં મુકવું એજ જ્ઞાનની મહત્તા છે. જે જ્ઞાન સંસ્કારોને મોહનીય કર્મના અટકાવવામાં ઉપયોગી થાય. તે જ જ્ઞાન શ્રેષ્ઠ છે. તેથી જીવદયાનું બળ આપણામાં ઉત્પન્ન થાય છે. એ રીતે સર્વવિરતિધારી સાધુજીવનમાં ટકી ના વિ રહી. ? - શરૂઆતમાં જ્ઞાન જોઈએ જ્ઞાન વિના જયણા-દયાનો વિકાસ ન થાય. આત્માના ક્ષયોપશમથી જે ચતુરાઈ આવે તે જ્ઞાનની વાત નથી. પણ જીવનું સંરક્ષણ ઉપાયોના ફળવાળું જ્ઞાન પ્રથમ જોઈએ. પાંચ મહાવ્રતની શુદ્ધિ માટે જે જ્ઞાન જરૂરી છે તે અહીં બતાવે છે. એવા જ્ઞાનથી દયા આવે કોઈ જીવને બચાવીએ તે દ્રવ્યદયા. રાગ-દ્વેષનો ઘટાડો તે ભાવવ્યા.......! જીવ એકેન્દ્રિયથી માંડીને પંચેન્દ્રિય પણું પામીને કેવલ પામી મોક્ષે જાય ત્યાં સુધી જીવો પ્રત્યેની જે દયા તે ભાવ દયા કહેવાય....!
સંયમનું બાહ્ય સ્વરૂપ તે ૧૭ પ્રકારે સંયમ ! પણ અત્યંતર સંયમ. આત્મતુલ્ય ભાવ.! ઉપાધ્યાય પૂ. વિનયવિજયજી મહારાજ શાંત સુધારસમાં ભાવદયા બતાવે છે. એકેન્દ્રિયાદિમાં રહેલા જીવો ક્યારે પંચેન્દ્રિયપણાને પ્રાપ્ત કરે ? તેમાં મનુષ્યભવમાં શાસનને મેળવી જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રની આરાધના કરી ભવભ્રમણના ભયમાંથી ક્યારે છુટકારો મેળવે?
પોતાના આત્મા માટે તો ભણવાનું છે જ પણ છઠ્ઠા ગુણઠાણે શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૪-
૨૫)
