________________
નિર્લેપ હોવાથી નિર્જરા કરે. નહીં તો ભરત મહારાજાને આરીસા ભુવનમાં કેવળજ્ઞાન ન થાત. ગુફા ભયંકર નથી પણ અંદર રહેલો સિંહ - નાગ વિગેરે ભયંકર છે. મિથ્યાત્વ ભયંકર છે.
પુદ્ગલનો મોહ ર્યો, રાગ કર્યો, કષાયનો ધમધમાટ ર્યો એની આલોચના કોણે લીધી? ખાસ તો આલોચના એની જ લેવાની છે. કીડી મરી ગઈ, પચ્ચખાણ ભાંગ્યા, છોકરો અડી ગયો આ દ્રવ્ય આલોચના છે પણ ભાવથી... મોહનીયના સંસ્કારની સંસ્કારોની આલોચના કેટલી થઈ?
અજયણા-ભાવજયણાનો અભાવ. દ્રવ્ય જયણાનો નહીં, જેમાં મોહરાજા બેઠો છે તે દ્રવ્યજયણા. તે પારધીને અબોલા પંખીને મારીને વ્યવહાર ચલાવવાની ક્રિયા તે દ્રવ્ય જયણાં.'
જીતકલ્પની મર્યાદાને વફાદાર ન રહેવું. ગુરુની નિશ્રા વગર કરાતી શુભક્રિયાઓ પણ મોહનીચને ઉપાર્જન કરે છે.
વૈરાગ્ય રતિ ગ્રંથમાં કહ્યું છે કે દ્રવ્ય વૈરાગ્ય જ્ઞાનાવરણીચના ક્ષયોપશમથી આવે. શાસ્ત્રો વાંચ્યા-સાંભળ્યા. મનમાં થયું કે દેવલોકમાં વિશિષ્ટ પ્રકારનાં સુખો છે. મહેનત વગર મળી જાય સંસારનો ત્યાગ કરી દીક્ષા લે, લાડવા મળે રોટલીનો ત્યાગ. સારી વસ્તુ સામે હલકીનો ત્યાગ એ સાચો ત્યાગ નથી. દ્રવ્ય વૈરાગ્ય છે. મોહનીયના ક્ષયોપશમ મુખ્યત્વે છે.
ચારિત્ર મોહનીયનો ક્ષયોપશમ બે પ્રકારે - સાનુબંધ, નિરનુબંધ દર્શન મોહનીયના હાજરીમાં પણ અંતરાય કર્મનો ઉદય તેમાં ચારિત્ર મોહનીયનો ક્ષયોપશમ કે ઉદય પણ થાય.
વૈધે મને ભારે ખોરાક ના પાડી છે. તે ચારિત્ર મોહનીયનો લયોપશમ પણ જો વિચારે કે જો આયંબિલ જ કરું તો તે દર્શન મોહનીયનો ક્ષયોપશમ. દર્શન મોહનીયનો ક્ષયોપશમ ન હોય ચારિત્ર શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૪૩
(૨૪)
