________________
'
તો પ્રાયશ્ચિત કરવું પડે. માથાની જૂ હોય તો હાથ અડાડ્યા વગર કપડાથી અધર હાથે પકડી વાળમાં અને કપડાંની જૂ હોય તો કપડામાં સમાધિપૂર્વક રહેલું આયુષ્ય પુરૂં કરે તે માટે સાચવીને મૂકવી. જૂને અથવા કોઈપણ જીવાતને ઔદારિક શરીરનો સ્પર્શ ન કરવો કારણ આપણા સ્પર્શથી કારમી કિલામણા થાય માટે તેને કપડું હાથમાં રાખી જયણાપૂર્વક પકડવી. હાથથી પકડવાથી કિલામણા પહોંચી હોય માટે શ્રમણસૂત્રમાં છપ્પડ્યા સંપટ્ટાદ્ પાઠ છે. જૂ કે માંકડ વિગેરે પ્રસજીવોને એક સાથે ભેગા ન કરે એક બીજાના સ્પર્શથી તે જીવોને પીડા થાય. તો શું એક-એક જૂને મૂકવા ઊભું થયું ? હાં..... જ્ઞાનીઓ કહે કે - પ્રથમ જીવોની વિરાધનાનું કિલામણાનું ધ્યાન રાખવાનું છે. મોટું કપડું હોય તો તેમાં જુદી-જુદી... રખાય પણ ભેગી ન થવી જોઈએ. સામા જીવને કિલામણા ન પહોંચે તે પ્રમાણે ઉપયોગ કરવો. તડકામાં કે વરસાદનાં પાણીમાં કીલામણા ન પહોંચે તે પ્રમાણે ઉપયોગ કરે. દરેક જીવોની વેદના-તકલીફ અંતરથી ઓળખી તે જીવોને ઈજા ન થાય તેમ કરવું તે જયણા કહેવાય !
ચોમાસામાં પાટમાં માંકડ થાય રોજ બપોરે કાચના પ્યાલામાં કે ગમે તેમાં પકડે. તેમાં તે જીવો છુટકારા માટે ચઢે અને ઘડી-ઘડીયે પડી કેટલી વેદના થાય ! આપણા કરતાં તે જીવોને કેટલી કિલામણા થાય? અનંત વેદના થાય.
માંકડને લાકડામાં જ ઉપયોગ પૂર્વક મૂકવા અને જૂને એવી જગ્યાએ મૂકવી કે પવનથી કપડું ઉડી ન જાય. પાણીથી ભીંજાય નહીં, તડકામાં તપે નહીં, તેમ છાંયડામાં ચારેબાજુ પત્થર વિગેરે ગોઠવીને મૂકવી. બે-ત્રણ કલાકે તેનું ઘડી-ઘડી પડિલેહણ કરવું. અને બે-ત્રણ દિવસે આયુ પૂર્ણ થાય ત્યારે તે કપડું પાછું લઈને આવવું. આપણી નાની પણ વસ્તુ કે વસ્ત્ર ક્યાંય રહી જાય તો તેને દુરૂપયોગ થાય તો ભયંકર પાપ લાગે. કોઈ ઉપયોગ કરે કે ન કરે પણ પાપની સંભાવનાથી આત્મા કર્મબંધન કરે. જેમ કોઈ ચીલમ (ચલમ) પીવા શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૪૧
૨૭
