________________
(૬) વનસ્પતિ પ્રસ જીવોને ઉપકાર, મદન, સહકાર કરનાર છે. માટે પછી ત્રસકાય. વનસ્પતિને અકામ નિર્જરા દ્વારા પુચ બંધાય. કારણ તેને ભાવ ન હોય કે હું સર્વજીવોને સુખ આપે શાંતિ આપું માટે અનિચ્છાએ અકામ નિર્જરા થાય સ્વેચ્છાએ સકામ નિર્જરા થાય!
પૃથ્વી ચિત્ત = જ્ઞાન-જ્ઞાનનું સ્વરૂપ જેમાં રહેલું છે તે ચેતના શક્તિ જેમાં રહેલી છે તે ચિત્ર....!
સચિત્ત = વિકાસરૂપ શક્તિ. ચૈતન્ય વિકાસરૂપ શક્તિ. ચિત્ત-અવ્યક્ત શક્તિ.
વિતમંત મવદ્યાથા ના બદલે વિત્તમતિ મોરવાયા લખ્યું હોત તો શું વાંધો હતો ?
મ=માત્ર, ઈન્દ્રિયોની શક્તિ જેટલી વધારે તેટલી વેદના શક્તિ વધારે.
વેદન એ આત્માનો ધર્મ છે. સિદ્ધિગતિના આત્માને પણ સુખનું સંવેદન અનુભવતો છે જ. ઈન્દ્રિયોને વાસનાને અનુકુળ મળે તે સુખ અને પ્રતિકૂળ મળે તે દુઃખ !
સુખ-દુઃખની વ્યાખ્યા સંયોગજન્ય છે. અશાતા વેદનીય ઉદયથી દુઃખ આવે છે.
એકેન્દ્રિયની ચૈતન્ય શક્તિ જઘન્ય છે, માટે વેદના પણ જઘન્ય હોય છે.
ચારિત્ર મોહનીચના ઉદયથી રવાપભાવનું અટકાવ થાય. અને દર્શન મોહનીચના ઉદયથી પુદ્ગલ પ્રત્યે રાગ-દ્વેષ થાય. શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૩
૧ ૫૫)
