________________
અનુગમ-ઉપોદ્ઘાત-નિર્યુક્તિ (૨) નિક્ષેપ નિર્યુક્તિ (૩) સૂત્ર નિર્યુક્તિ.
ઉપોદ્ઘાત નિર્યુક્તિ=પ્રસ્તાવના કોણે કરી ? શા માટે કરી ? દરેક આગમનું લગભગ સરખું ૨૦ દ્વારનું વર્ણન ૭૦૦ ગાથામાં છે. ઔદયિક ભાવને ટેકે ક્ષાયિક ભાવ માટે ગણધર ભગવાને રચેલ છે.
નિક્ષેપ નિર્યુક્તિ - નિક્ષેપાની વ્યાખ્યા કરવી તે છે. સૂત્ર નિર્યુક્તિ - સૂત્રની વ્યાખ્યા કરવી. મૂળસૂત્રની શરૂઆત.
શ્રૃવતે તવ્ કૃતિ શ્રૃતમ્ - જે સંભળાય તે શ્રુત... વિશિષ્ટ પ્રકારનો અર્થ સમજાય એવા વચનયોગમાંથી ગ્રહણ કરવાનો પ્રયત્ન
કહેવાય.
પરમાત્માએ છોડેલા જે દ્રવ્ય શ્રુતના શબ્દો તે શ્રુતજ્ઞાન
કહેવાય.
વ્યક્તિને કેવલજ્ઞાન હોય તો ક્ષાયિક ભાવે અને ૪ જ્ઞાન ઉપશમ ભાવે હોય.
તે
શ્રુત
સમવસરણમાં દેશના આપે. નિશ્ચયનયની અપેક્ષા દિગંબરોમાં વધારે હોય છે.
મન-વચન-કાયાની દ્રવ્યપ્રવૃત્તિ તે દ્રવ્યોપયોગ (અઢી યોજન સમવસરણની ઊંચાઈ) ભગવાનને વચનયોગ ન હોય તે માટે બોલે નહી પણ એમના માથામાંથી એવા પ્રકારનો ધ્વનિ નીકળે તે ગુણ કરે એમ નિશ્ચયનયના ભાવની અપેક્ષાએ છે.
ܕ
દિગંબરોના મતે કેવલજ્ઞાન થયા પછી કેવલી તીર્થંકર અઢી કોશ ઊંચા અધર થઈ જાય. ભગવાન તો સમજી શકે કેવળ જ્ઞાન થયા પછી તેઓ જમીનને અડીને ન બેસે માટે ઊંચા સ્થિર બેસે એમ.
૧૫૨
શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૨૦
