________________
હોયબીજા અધ્યાયમાં સાધુપણાના કારણ કહ્યા છે. જેના આધારે સંયમ ટકે.
ધૃતિ-લક્ષની જાગૃતિ. વિચારો આગળ વધવા ન દે. અનાચારના માર્ગે ન જાય તે માટે વૃતિને કેળવે. ઈચ્છાપૂર્વક-સ્વેચ્છાએ ભોગોનો ત્યાગ કરે. ત્યાગનું લક્ષ ન હોય અને સહેલાઈથી મળતાં ભોગોને ભોગવે કાલે કદાચ ભોગો ન મળે તો ગમે તેમ કરીને પણ મેળવે જ છુટકો, વાસનાના કારણે.
જેમ સર્પ વમેલા ઝેરને ચુસે નહીં તો સાધુ ત્યાગી થયા પછી ચારિત્ર મોહનીયના ઉદયના આધીન કેમ બને?
. શાસ્ત્રનો અભ્યાસ અને વિવેક બુદ્ધિનો પ્રકાશ અને તત્વજ્ઞાનમાં પોતાના મનને કેળવીને પ્રયત્ન કરે.
આ ત્રીજા અધ્યયનમાં પર (બાવન) વસ્તુનો ત્યાગ કરવા બતાવે છે. એથી વાસનાનું જોર ઘટે. એથી પાંચ મહાવ્રત આવે. એથી વાસનાનું જોર ઘટે. એથી પાંચ મહાવ્રત આવે. જેમ અનાજ વાવવા પહેલાં ખેડૂતો ખેતર સાફ કરે. તેમ વિકારી વાસનાનો ત્યાગ કરવા માટે બાવન ચીજનો ત્યાગ કરવો. અન્યથા પાંચ મહાવ્રતાદિ નિષ્ફળ જતાં વાર ન લાગે.
ક્ષુલ્લક આચાર અને કથાના નિક્ષેપણ નિચ્ચે કરીને સ્થાપના કરવું તે નિક્ષેપ. મહત્ના ૮-આંઠ નિક્ષેપ કહે. નાનું સાપેક્ષ છે નાનું સમજે તો મોટું સમજતા વાર ન લાગે. અહીં મહત્ ના નિક્ષેપો કરે.
નામ મહત્ - કોઈનું નામ.
સ્થાપના મહત્ - મોટું - એની કોઈ સ્થાપના.
દ્રવ્ય મહત્ - અનંત પ્રદેશી - અચિત્ત મહાત્કંધ-વૈતાદ્ય-મેરુ હિમવંત વિ. ના નિષ્કટકમાં છે.
જ્યાં કોઈની અસર ન થાય તેમાંથી પુદ્ગલના ફુવારાનો સમૂહ શ્રી દશવૈકાલિક વાચના - ૧૭
૭ ૪)
