________________
નયા-વિનયા-નિતા-પાળિતા કૃતિ શ્વેત-અમુળ-પીત-નીતામાઃ । દ્વિતીયે તેવીયુાના અમથું-જીશ-પાશ-મારા ર્૦|| તૃતીયે નહિઃ સુરા-તુમ્બરુ-દવાલૢ રવાન-નટાपूर्वादि द्वारपालास्तुंम्बरुदेवश्च प्रातिहार्यः ॥ २१ ॥ सामान्यसमवसरणे एष विधिः एति यदि महर्द्धिकसुरः । सर्वमिदं एकोऽपि तु स करोति भजनेतरसुरेषु ॥ २२ ॥
ૉ-મુટ-ધારી ।
अवचूरि :- गाथाद्वयं स्पष्टम् । 'सामन्नसमोसरणे त्ति' एष विधिः सामान्यसमवसरणे ज्ञेयः । यदि महर्द्धिकः कश्चिद्देव एति आगच्छति तदा स एकोऽपि सर्वमिदं करोति यदीन्द्रा नागच्छन्ति तदा भवनपत्यादयः समवसरणं कुर्वन्ति वा न वा ? इत्याह- ' भयणेयरसुरेसुत्ति' इतरसुरेषु મનના જોડર્થ: ? વન્ત્યાપ ન વન્યપીત્યર્થ: ૨૦-૨૨-૨૨૫
—
અર્થઃ– બીજા વપ્રના ચાર દરવાજે એક સરખા નામવાળી બે બે દેવીઓ આ પ્રમાણે પૂર્વાદિદિશામાં અનુક્રમે ઉભી રહે છે. ૨૦
બે બે દ્વારપાલકિાના નામ
દિશા
વર્ણ
શ્વેત
રક્ત
પીત
શસ્ત્ર
૧૫
૧. જયા
૨. વિજયા
૩. અજિતા
૪. અપરાજિતા
નીલ
મકર ઉત્તર
અર્થઃ– ત્રીજા બહારના વપ્રને ચારે દરવાજે તુંબરુ, ખડ્વાંગી, કપાલી અને જટામુકુટધારી એ નામના પૂર્વાદિ દ્વારના પાલન કરનારા દેવો હોય છે. એ નામના ચારે દેવ પ્રથમગઢે ઉભા રહેલા હોવાથી પ્રતિહાર કહેવાય
છે.
૨૧
અભય પૂર્વ અંકુશ દક્ષિણ
પાશ પશ્ચિમ
અર્થ:ઃ– સામાન્ય સમવસરણને વિષે આ ઉપર કહ્યો તે વિધિ જાણવો.. એટલે કે ચારે નિકાયના દેવો પોતપોતાના અધિકાર પ્રમાણે જુદા જુદા કાર્યો તેમાં કરે છે. બાકી કોઈ મહર્દિક દેવ આવે તો આ ઉપર કહ્યું તે સર્વ પોતે એકલો પણ કરી શકે છે. અને જો ઇંદ્રાદિક અથવા મહર્ધિક દેવ આવેલ ન હોય તો બીજા દેવોને વિષે આ પ્રમાણે બધું કરી શકવાની
