________________
શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીજી,
838
હૃદયને દુભાવવું જોઈએ નહિ. જેને આગ્રહ મટી ગયો છે તેવા જીવો કોઈ વાટે પણ પ્રાણીને દુભાવવાની ઈચ્છા કરતા નથી. નયોના આશ્રયે તત્ત્વને સમજી લીધા પછી નયાતીત થઈ આત્મરત રહેવું હિતાવહ છે.
આવી રીતે નયાદિના વિષયમાં ઉદાસીન થઈ, મત-મતાંતરથી મુક્ત બની જે આત્માઓ રાત અને દિવસ આત્માને પામવાની એક લય લગાડે છે, નિરંતર આત્માનું ચિંતન અને આત્માના ધ્યાનમાં જેઓ રત રહે છે, તેઓ નિશ્ચિતપણે ગ્રંથિભેદ કરી શુદ્ધાત્માની અનુભૂતિરૂપ ઉપશમ સમ્યકત્વને પામે છે. આત્માને પામવાનો આ જ રાજમાર્ગ છે. આ માર્ગ પર ચાલીને અનંતાનંત આત્માઓ ઠેઠ મુક્તિ સુધી પહોંચ્યા છે. આપણે પણ તે માર્ગે ચાલી આપણું આત્મકલ્યાણ કરીએ તેવી યોગીરાજના હદયની હાર્દિક ભાવના છે અને તે માટે થઈને જ તેમના આ સર્વ જન આત્મહિતાર્થે નાભિથી ઉદ્ભવિત હૃદયના ઉદ્ગારો છે.
આતમ ધ્યાન કરે જો કોઉં, સો ફિર ઇણમેં નાવે ! ' વાગ જાળ બીજું સહુ જાણે એક તત્ત્વ ચિત્ત ભાવે.. મુનિ સુવત.૯
અર્થ જીવનમાં આત્માની ધૂન જગાવીને જે કોઈ વ્યક્તિ આત્માનું ધ્યાન ધરે છે, તેને આ જન્મ-મરણના ફેરામાં ફરીથી આવવાનું રહેતું નથી અર્થાત્ જે કોઈ યોગીજન આત્મધ્યાન ધરે છે તે ફરી સંસારના ચક્કરમાં આવતા નથી.
આત્મધ્યાની, આત્મધ્યાન સિવાય બીજુ બધું વાજાળ સમજે છે અને ધ્યાનનું જે તત્ત્વ છે તેને જ ચિત્તમાં ચાલે છે.
વિવેચનઃ વાદ-વિવાદમાં પડવાથી ત્રણ કાળમાંય આત્માનું તત્ત્વ હાથમાં આવતું નથી. આ સ્તવનમાં જે જુદા જુદા દર્શનોની વિચારણા
જ્ઞાનવરણીયકર્મનો ક્ષયોપશમ એ કંઈક ઉધાડરૂ૫ હોવા છતાં અપૂર્ણ તત્ત્વ છે.
