________________
શ્રી મલ્લિનાથજી
782
- પાર્શ્વનાથ ભગવાને શુદ્ધતા એટલે સમ્યગુ જ્ઞાનની નિર્મળતા, એક્તા એટલે સ્વરૂપ તન્મયતા અને તીક્ષ્ણતા એટલે વીર્યગુણની તીવ્રતાના ભાવ વડે મોહશત્રુને જીતીને જય પડહ અર્થાત્ વિજય ડંકો બજાવ્યો છે.
- વીર્યની તીક્ષ્ણતા એ ધાર છે, ચારિત્રની એકતા એ પાછળથી થતી પ્રેરણા છે. તથા જ્ઞાન તે પ્રકાશ છે-દેખાડનાર છે. આ ત્રણ અભેદરૂપે પરિણમે ત્યારે જ જીવને કેવલજ્ઞાન થાય છે. ચારિત્રથી આવતી શુદ્ધતા, જ્ઞાનમયતાથી સધાતી એકતા અને એ ઉભયમાં વર્ષોલ્લાસથી ઊભી થતી ધારની તીણતારુપ ત્રિશુળથી મોહરૂપી શત્રુને હણીને આપે આપના આતમના આકાશે કેવલજ્ઞાનનો જયપડહ વગાડ્યો છે.
સંસારી જીવો વિભાવથી રંગાયેલા છે એટલે તેની મૂલ-પરિણતિ તે ચારિત્રમોહના ઉદયે ઢંકાઈ ગઈ છે. તેથી રાગ-દ્વેષી બનીને પુદ્ગલને ભોગવવા રૂપે પ્રવર્તી રહી છે. પ્રભુએ તે પ્રવૃત્તિ ત્યજી દીધી છે અને સ્વરૂપ તરફ પ્રવૃત્તિ કરી છે. તેથી પ્રભુની પ્રવૃત્તિ અને પરિણતિ બન્નેનું એકજ પ્રવર્તન થયું. જે પરિણતિ તે જ પ્રવૃત્તિ રહી પણ પાધિક પ્રવૃત્તિનો અંશ પણ રહ્યો નથી.
વળી જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મનો ઉદય સંયોગ સંબંધે છે જ્યારે શુદ્ધ સાયિક વીર્યાદિક સ્વ-ગુણ તાદાભ્ય સંબંધે છે; તેથી તાદામ્ય સંબંધ રુપે રહેલ આત્મિક શક્તિ, ક્ષાયિક વીર્યના ઉલ્લાસથી કર્મ સંયોગની પરંપરાનો ઉચ્છેદ કરે છે. | હે નાથ! આમ જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર-વીર્યના બળ આપે અનાદિ કર્મ સંબંધનો વિચ્છેદ કર્યો. એ શક્તિ હે પ્રભુ આપનામાં જ છે બીજામાં નહિ માટે આપ જ પરમાત્માના નામને સાર્થક કરનારા છો!
માત્ર દષ્ટાભાવમાં રહેવું-સાક્ષીભાવમાં રહેવું તે મોક્ષમાર્ગ છે.
